Bacak Ağrısı Nedir?
Belden ayak bileğine kadar olan bölgede meydana gelen ağrılar bacak ağrısı olarak tanımlanır. Bacak ağrısı, belli belirsiz sızlamalardan keskin bıçak saplanır tarzda sancılara kadar değişen şiddet ve tipte olabilir. Kalça ve dizden ayak bileğine kadar farklı bölgelerde ya da tüm bacak boyunca hissedilebilir. Bacak ağrılarının önemli bir kısmı kas-iskelet sistemi kaynaklıdır.
- Travmalar
- Romatizmal hastalıklar
- Aşırı kullanım
- Bel ve sinir sistemindeki sorunlar
- Damar hastalıkları bacak ağrısının olası nedenlerindendir.
Bacak ağrıları genelde hafif olup birkaç günde kendiliğinden düzelse de şiddetli ve inatçı ağrılarda doktora başvurmak gerekebilir. Uygun tedavinin ilk adımı tanının doğru konulmasıdır.
Bacak Ağrısı Neden Olur?
1. Kas Krampları
Bacak ağrılarının önemli bir kısmını kas krampları oluşturur. Kramp esnasında kasların aniden kasılması ile keskin bir ağrı oluşabilir. Kasılan kas kitlesi cilt altında hissedilir bir şişkinlik yapabilir. Bazen kasın çevresinde kızarıklık ve ödem de bulunabilir. Kas yorgunluğu, susuz kalmak (dehidratasyon), alkol tüketimi ve çeşitli ilaçlar kas kramplarına neden olabilir.
2. Travma ve Aşırı Kullanım
Aşırı gerilmeden ötürü kas liflerinde zedelenmeler, hatta yırtılmalar olabilir. Bu yaralanmalar en sık diz ve baldır çevresinde yer alan hamstring, kuadriseps ve gastroknemius kaslarında görülür.
Kasların kemiğe tutunduğu bağ dokusu lifleri olan tendonlar, aşırı kullanım veya ani travmalar sonucu yaralanabilir ve ödemlenip iltihaplanabilir. Tendon iltihabına tendinit denir. Bacaktaki tendon yaralanmaları ve tendinitler en sık hamstring tendonu ve aşil tendonunda meydana gelir.
Kas, tendon ve kemiklerin hareket esnasında sürtünmesini azaltan sıvı dolu keseciklere bursa adı verilir. Bu yapıların zedelenmesi bursit denilen ağrılı duruma yol açabilir. Bacakta, özellikle diz çevresinde bursit gelişebilir.
Yoğun fiziksel aktivite, kaval kemiği ve tarak kemikleri gibi bacak kemiklerinde çatlak ve kırıklara (stres fraktürü) yol açabilir.
Aşırı kullanım yaralanmasına bağlı kaval kemiğinde shin splint denilen ağrılı sorun oluşabilir
3. Bel Fıtığı ve Diğer Omurga Problemleri Kaynaklı Bacak Ağrısı
Bel ağrısı ile beraber bacak ağrısı veya kalçadan ayağa kadar yayılan keskin ağrı; bel fıtığını veya beldeki sinir köklerini rahatsız eden bel kayması ve kanal daralması gibi başka bir omurga sorununu işaret ediyor olabilir.
4. Piriformis Sendromu
Siyatik sinir kalça derininden geçerken bazen burada yer alan priformis kası içinde veya yanında sıkışabilir. Bu durum, bel fıtığı ile karışabilen siyatik benzeri bacak ağrısı yapabilir.
5. Bacak Ağrısında Eklem Kireçlenmesi
Diz, ayak ve kalça eklemi ağrılarının en sık nedenlerinden birisi de kireçlenme olarak bilinen osteoartrittir. Kireçlenme ağrısı genelde aylar veya yıllar boyunca devam eder, zaman zaman şiddetlenebilir. Eklem hareket ettirildiğinde sürtünme hissi yaşanabilir.
Diz kireçlenmesinde, dizin arkasında ağrılı şişlik (Baker kisti) oluşabilir.
6. Romatizmal Hastalıklar
- Romatoid artrit hastalığında kalça, diz ve ayak eklemlerinde ağrı, şişlik ve tutukluk görülebilir.
- Ankilozan spondilit ayak bileği, diz, kalça gibi eklemleri tutar. Ayak parmaklarında şişlik yapabilir.
- Gut hastalığında ayak başparmak kökünde şiddetli ağrı, şişlik ve kızarıklık oluşabilir.
- Çocuklarda juvenil idiopatik artrit denilen romatizmal hastalık bacak eklemlerinde şişlik ve ağrı ile kendini gösterebilir.
7. Damar Daralması ve Damar Tıkanıklığı
Damar kireçlenmesi olarak da bilinen ateroskleroz, damar duvarlarında yağ ve kolesterol birikimi sonucu kanın geçtiği kısmın daralmasına neden olur. Kan akımı azalınca kaslara ve diğer dokulara yeterli oksijen gidemez. Bu durumda egzersizle şiddetlenen ağrı oluşabilir.
Kan akımı; damar içine pıhtı atması ve damarı tutan vaskülit gibi romatizmal hastalıklar nedeniyle de bozulabilir. Damar tıkanıklığına bağlı ani gelişen olaylar acil tıbbi müdahale gerektirir.
8. Toplardamarlarda Pıhtı Oluşumu
Derin ven trombozu (DVT) olarak adlandırılan bu olay uzun süre hareketsiz kalmak, sigara içiciliği, doğum kontrol hapı kullanımı ve kalp yetmezliği gibi risk faktörleri zemininde gelişebilir. Bacakta ağrı, şişlik ve kızarıklık gibi belirtiler olabilir.
Toplardamarlarda pıhtı oluşumu, acilen doktora başvurmanız gereken bir durumdur.
9. Varis
Toplardamarların genişlemesi ve kanın bacakta göllenmesi ile karakterize varis sorunu sonucunda baldır ve ayak bileklerinde ağrı olabilir. Ağrı uzun süre ayakta durdukça artar, bacağın yükseltilmesi ile hafifleyebilir.
Bacak Ağrısına Neden Olan Diğer Hastalıklar
- Bacak Ağrısı ve Şeker Hastalığı: Şeker hastalığında sürece bağlı olarak sinir uçları zedelenebilir. Diyabetik polinöropati denilen bu sorun, öncelikle ayak ve el gibi vücudun uç kısımlarında yanma, uyuşma tarzında ağrılara yol açabilir. Genelde ayak şikayetleri elden önce başlar.
- Leg-Calve-Perthes Hastalığı: Daha çok ergenlik döneminde ortaya çıkan bu hastalıkta uyluk kemiğinin baş kısmına giden kan akımı bozulur. Kemik doku kansız kaldığı için ölür ve zaman içinde şekli bozulur. Bu durumda kalça, uyluk veya dizde ağrı ve topallama gibi şikayetler görülebilir.
- Osgood-Schlatter Hastalığı: Büyüme çağındaki çocuk ve gençlerde görülen bu hastalıkta; diz kapağını kaval kemiğine bağlayan tendonun zorlaması ile dizin altında ağrılı şişlik oluşabilir. Tendonun çekme kuvveti sonucu kaval kemiğindeki büyüme kıkırdağı ayrılabilir.
- Uyluk Kemiği Başındaki Büyüme Kıkırdağının Kayması Sonucu Bacak Ağrısı: Çocuklarda görülen bu sorunda; uyluk kemiğinin baş kısmı boyun kısmından ayrışır. Bu durum kalça ağrısına yol açar. Çocuk ve gençlerdeki kalça ağrısı için mutlaka doktora başvurulmalıdır.
- Kanserler: Bacak kemiklerini veya yumuşak dokuları tutan iyi ve kötü huylu tümörler farklı karakterde bacak ağrısı nedeni olabilir.
Bacak Ağrısı İçin Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Görüldüğü gibi, bacak ağrısının çok farklı nedenleri olabilmektedir. Burada sayamadığımız pek çok başka sorun da bacak ağrısı yapabilir. Bazen şikayetler önemsiz ve geçici olsa da bacak ağrısı hayatı tehdit edebilecek önemli bir problemi de işaret ediyor olabilir.
Peki bacak ağrısı için ne zaman doktora görünmeli?
- Her iki bacakta şişlik, yürümeyi zorlaştıran ağrı, birkaç günden daha uzun süren veya gittikçe kötüleşen bacak ağrısı, rahatsızlık veren varis durumlarında doktora görünebilirsiniz.
- Ateş, bacakta kızarıklık, şişlik ya da soğukluk ve solukluk olan durumlarda acilen doktora başvurmanız gereken bir sorun olabilir.
- Bacaklarda şişlik ile beraber nefes darlığı, ani travma sonrası bacakta şiddetli ağrı veya anormal hareket durumlarında ise gecikmeden acil servise gitmelisiniz.
Okumaya devam edin: “Bacaklarda Üşüme Hissi Neden Olur?”
