Mini-mental test ilk defa 1975 yılında Dr. Marshal F. Folstein ve meslektaşları tarafından hazırlanmış bu test bilişsel fonksiyonları yaklaşık 10 dakika içinde pratik olarak değerlendirmeyi sağlar.
İnme, beyin hasarı ya da Alzheimer gibi beyni etkileyen diğer nörolojik hastalıklarda kişinin hafıza, anlama, dikkat gibi bilişsel fonksiyonları olumsuz etkilenebilir. Kişi hangi yılda olduğunu, nerede olduğunu bilemeyebilir. Yakınlarını tanıyamayabilir. Basit hesaplama işlemlerinde bocalayabilir.
Bu durum hasta yakınları arasında endişeye yol açabilir. Bilişsel fonksiyonlardaki bozulma bazen geçicidir. Kişinin genel durumunun iyileşmesi, ayrıca bilişsel alıştırma ve egzersizlerle düzelme gösterebilir.
Beyin hasarının ağır olduğu bazı durumlarda ise sorunlar kalıcılık arz edebilir. Beynin bahsettiğimiz fonksiyonlarının ne düzeyde etkilendiğini ölçebilmek için doktorlar standart yöntemler kullanır. Bunlardan en bilineni mini-mental testtir. Ayrıca Mini Mental Test, bunama (demans) taramasında da kullanılabilen bir testtir.
Mini-Mental Test Nasıl Puanlanır?
Mini-mental test puanları 0-30 arasında olabilmektedir. 25 ve üzeri puanlar normal kabul edilir. 10’dan az puan ciddi bozukluk olduğunu gösterir. 10-19 arası puanlar orta düzey demans göstergesidir. 19-24 arası puanlar ise erken dönem demansı işaret eder.
Mini-mantal test performansı tipik olarak ileri yaşta azalabilir. Eğitim düzeyi yüksek kişiler ise daha yüksek puan alabilir. Bu nedenle sonuçların kişinin yaşı, eğitim durumu, etnik kökeni gibi faktörler göz önüne alınarak yorumlanması gerekebilir.
Mini-mental testin normal olması bilişsel fonksiyonların tamamen normal olduğu anlamına gelmez. Bozuk sonuçlar ise tek başına tanı koyma amacıyla kullanılmamalı, ileri araştırma yapılmalıdır.
Mini-mental test esas olarak Alzheimer hastalığı taramasında ve bir kişinin bilişsel performansının zaman içindeki değişiminin ölçülmesinde kullanılır. Alzheimer hastalığı demansın başlıca nedeni olsa da inme sonucu oluşan vasküler demansı değerlendirmek için de mini-mental test kullanılabilir.
Standardize Mini-Mental Test Nasıl Yapılır?
Oryantasyon (Her doğru cevap 1 puan, toplam 10 puan)
- Hangi yıl içindeyiz?
- Hangi mevsimdeyiz?
- Hangi aydayız?
- Bugün ayın kaçı?
- Hangi gündeyiz?
- Hangi ülkede yaşıyoruz?
- Şu an hangi şehirde bulunmaktasınız?
- Şu an bulunduğunuz semt neresidir?
- Şu an bulunduğunuz bina neresidir?
- Şu an bu binada kaçıncı kattasınız?
Kayıt Hafızası (Toplam 3 puan)
Şimdi birazdan söyleyeceğim üç ismi dikkatlice dinleyip ben bitirdikten sonra tekrarlayın (Masa, Bayrak, Elbise) (20 saniye süre tanınır). Her doğru isim 1 puan.
Dikkat ve Hesap Yapma (Toplam 5 puan)
100’den geriye doğru 7 çıkartarak gidin. Dur deyinceye kadar devam edin. (Her doğru işlem 1 puan: 100, 93, 86, 79, 72, 65)
Hatırlama (Toplam 3 puan)
Yukarıda tekrar ettiğimiz kelimeleri tekrar söyleyin (Masa, Bayrak, Elbise) (Her kelime 1 puan)
Lisan (Toplam 9 puan)
- Bu gördüğünüz nesnelerin isimleri nedir? (saat, kalem) 1’er puan, toplam 2 puan (20 saniye süre ver).
- Şimdi size söyleyeceğim cümleyi dikkatle dinleyin ve ben bitirdikten sonra tekrar edin. “Eğer ve fakat istemiyorum” (10 saniye süre ver) 1 puan.
- Şimdi sizden bir şey yapmanızı isteyeceğim, beni dikkatle dinleyin ve söylediğimi yapın. “Masada duran kağıdı elinize alın, iki elinizle ikiye katlayın ve yere bırakın lütfen.” Toplam 3 puan. (30 saniye süre verin). Her bir doğru işlem 1 puan.
- Şimdi size bir cümle vereceğim. Okuyun ve yazıda söylenen şeyi yapın. (1 puan) -Bir kağıda “GÖZLERİNİZİ KAPATIN” yazıp hastaya gösterin-
- Şimdi vereceğim kağıda aklınıza gelen anlamlı bir cümleyi yazın (1 puan).
- Size göstereceğim şeklin aynısını çizin (1 puan). -İç içe geçmiş iki beşgen şekli gösterilir-
Standardize mini mental test sonucu: (Yukarıdaki puanlar toplanır)
Mini Mental Test, değerli bilgiler sağlasa da, kapsamlı bir değerlendirmenin parçasıdır; çünkü ince bilişsel eksiklikleri tespit edemeyebilir veya farklı bilişsel bozukluk türleri arasında ayrım yapamayabilir.
Bu makale Doktorfizik Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmış ve onaylanmıştır.