El Bileğinde Şişlik Neden Olur?
El bileğinde şişlik, zararsız kistlerden kanserlere ve romatizmal hastalıklara kadar pek çok durumdan dolayı olabilir. El bileğinde oluşan şişliğin nedeni eklem sıvısı, eklem zarı kalınlaşması, kemik, kıkırdak veya bağ dokusu büyümesi olabilir. Şişlik bazen hareketlerinizi engelleyebilecek kadar büyük bazen ise sadece dikkatli bir muayene ile anlaşılabilecek kadar belli belirsiz olabilir.
Tanıda tıbbi öykü ve fizik muayene yanında röntgen filmi, emar (MRG), ultrasonografi (USG) gibi görüntüleme yöntemleri yararlı olabilir. Bazen kesin tanı için şişliği oluşturan dokudan örnek alınması (biyopsi) veya dokunun tamamen çıkarılarak mikroskopta incelenmesi gerekebilir.
El Bileğinde Şişlik Yapan Hastalıklar
1. Gangliyon Kisti
El bileğindeki şişliklerin en sık karşılaşılan nedeni, olguların yaklaşık yarısında görülen gangliyon kisti varlığıdır. Gangliyon Kisti, 15-40 yaşları arasında ve sporcularda daha sık görülür. El bileği ekleminin sınırlarını oluşturan zar yapısının bir kese gibi bombeleşmesi ve eklem sıvısının bu kese içinde birikmesi sonucu oluşur.
Gangliyon kisti tendonları saran kılıflardan da köken alabilir. Zararsız bir yapı olup, el bileğinin sırtında daha çok görülür fakat eklemin diğer yüzlerinde de oluşabilir. Hatta dışarıdan görünmeyip gizli de kalabilir.
El bileğinin fazla çalıştırılması ile büyüyüp, istirahat ile küçülürken çoğunlukla şikayete yol açmaz. Eğer etrafındaki sinirleri sıkıştırırsa ağrı, karıncalanma, el kaslarında güçsüzlük gibi belirtilere neden olabilir. Kistin içi sıvı ile dolu olduğundan ışık kalemi tutulduğunda yarı saydam görülür.
Tedavisinde takip, bileklik kullanımı, iğne ile sıvının çekilmesi ya da ameliyatla kistin çıkarılması gibi seçenekler vardır.
2. El Bileğinde Şişlik ve İnklüzyon Kisti
İnklüzyon kistleri elin yaralandığı durumlardan yıllar sonra ortaya çıkabilen iyi huylu (benign) kitlelerdir. Elin derin dokularına kadar ulaşan kesici bir yaralanma sonucu normalde yüzeyde bulunan hücreler derine itilebilir. Bu hücreler yabancı kabul edilip bağışıklık sistemi tarafından çevrelenebilirler. Bu şekilde oluşan inklüzyon kistleri zamanla büyüyebilmektedir.
3. Tendon Kılıfının Dev Hücreli Tümörü
Tendon kılıfı veya eklem zarından köken alan, dev hücreli tümör denilen yapılar kötü huylu kanser olmasa da zaman içerisinde büyüyüp ağrıya yol açabilen dokulardır. Ameliyatla kolayca çıkarılabilirler fakat tekrar oluşma riskleri de vardır.
4. Kireçlenme
El bileği sırtında kireçlenmeye (osteoartrit) bağlı kemik büyümesi olabilir. Buna karpal yumru (carpal boss) denir. El sırtında, bilek eklemine yakın yerde sert, hareketsiz kemik çıkıntı veya şişlik olarak belirti verir. Tek tarafta veya her iki elde oluşabilir.
Yeri ve boyutu nedeniyle gangliyon kisti ile karışabilmektedir.
- Gangliyon kisti daha yumuşak ve hareketli yapıdadır. Büyüyüp küçülebilir hatta kaybolabilir.
- Karpal boss ise sert ve sabit yerleşimlidir; üzerine bastırınca şekli değişmez.
Kemiklerdeki şekil değişikliği bu bölgeden geçen tendon yapılarının sürtünmesine, ödemlenmesine veya takılmaya yol açabilir. Karpal yumru genelde spesifik bir tedavi gerektirmez. Ağrılı ise ağrı kesici ilaçlar ve el bilekliği önerilebilir. Nadiren ameliyatla müdahale edilir.
5. El Bileğinde Şişlik ve Enkondrom
Kıkırdak dokunun kemik içinde büyümesi ile enkondrom denilen iyi huylu (kanser olmayan) tümörler oluşabilir. Enkondrom bazen kemiği zayıflatabilir ve anormal kırıklara yol açabilir.
6. Romatizma ve Enfeksiyon
El bileğindeki yaygın şişlik durumu eklem sıvısında artışa bağlı olabilir. Romatoid artrit, lupus, ankilozan spondilit gibi romatizmal hastalıklarda artrit denilen eklem iltihabı oluşabilir. Eklem iltihabı bazen bakteri veya virüs kaynaklı enfeksiyonlar nedeniyle de meydana gelebilmektedir.
7. Kanser
El bileğinde kanser çok nadir görülür; yine de tamamen olasılık dışı bir durum değildir. Vücudun başka yerinde oluşmuş bir kanser el bileğine yayılım (metastaz) gösterip şişlik yaratabilir. Örneğin akciğer kanseri bu tür bir yayılımdan sorumlu olabilir.
El bileğindeki kemik, bağ dokusu gibi dokularda kendiliğinden de kanser oluşabilir. Sarkoma denilen bu kanserler yetişkinlerdeki tüm kanserlerin yüzde birinden azını oluşturur. Çocuklarda ise daha sık görülürler. Kanser şüphesi varsa ayrıntılı tetkik ve doku örneği alınması gerekir.
El Bileğinde Şişlik Tehlikeli Midir?
El bileği şişliklerinin büyük çoğunluğu zararsız denilebilecek nedenlerden kaynaklanır. El bileğindeki şişliklerin en sık karşılaşılan nedeni gangliyon kistidir. Ancak bunun yanında romatizmal hastalıklardan kanserlere kadar el bileğinde şişliğe neden olan pek çok durum vardır.
El bileğinizde şişlik varsa fizik tedavi ve rehabilitasyon ya da ortopedi uzmanına başvurabilirsiniz.
Okumaya devam edin: “El Bileğinde Ağrı Yapan Nedenler“
