İçindekiler
- Diz Kireçlenmesinin Belirtileri
- Diz Kireçlenmesini Önlemek İçin 8 Öneri
- Diz Kireçlenmesinde Ameliyatsız Tedavi Mümkün Mü?
- Diz Kireçlenmesinde Fizik Tedavi Yöntemleri
- Diz Kireçlenmesinde İlaç Tedavisi ve Enjeksiyonlar
- Diz Kireçlenmesinde Yardımcı Cihaz Kullanımı
Eklem kireçlenmesi (osteoartrit), özellikle yaşlılarda eklem ağrısının birincil nedenlerindendir. Diz eklemi, kireçlenmeden en fazla etkilenen eklemlerden biridir. Diz kireçlenmesinde çeşitli tedavi ve uygulama yöntemleri mevcuttur. Diz kireçlenmesi ameliyatsız tedavi de bu tedavi ve uygulamalardan biridir.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı Prof. Dr. Engin Çakar inme (felç) tedavisi, beyin hasarı tedavisi ve ağrı tedavisi üzerine 20 yılı aşkın tecrübeye sahiptir. Ameliyatsız diz kireçlenme tedavisi hakkında bilgi almak ve randevu oluşturmak için Randevu Al butonuna tıklayın.
Diz Kireçlenmesinin Belirtileri
- İlk zamanlarda uzun yürüyüşler sonrasında dizde ağrı
- Eklem üzerine hafifçe basıldığında ağrı ve hassasiyet
- Hareketsiz geçen bir zamandan sonra dizlerde tutulma (dizleri olması gereken açıda hareket ettirememe)
- Dizi hareket ettirirken öğütülme ya da sürtünme hissi
Bu belirtiler kemiğin eklem yüzlerini saran kıkırdağın bozulmasına bağlı olarak gelişir. Bu nedenle ilerlemiş diz kireçlenmesinde kıkırdak tabaka tamamen kaybolarak kemik kemiğe sürtünmeye başlayabilir.
Diz Kireçlenmesinde Yeni Çıkan Belirtilere Dikkat
Diz kireçlenmesi kronik bir sorun olduğu için ağrı yaşamın bir parçası haline gelebilir. Ancak yeni ortaya çıkan belirtileri umursamazlık etmeyin. Ağrı şiddetinin artması, hareket sonrası yerine istirahatte de ağrı olması, ağrının uykudan uyandırması gibi belirtiler kireçlenmenin ilerlediğini gösterebilir.
Dizde ani şişlik, kilitlenme, dizin kendini salması gibi belirtiler kireçlenmeden olabileceği gibi iltihaplı romatizma, enfeksiyon veya menisküs yırtığı gibi farklı bir sorundan da kaynaklanabilir. Yeni belirtiler oluştuğunda mutlaka doktorunuza muayene olun.
İlginizi Çekebilir : “Romatoid Artrit – İltihaplı Romatizma Nedir? Belirtileri ve Tedavisi“
Diz Kireçlenmesini Önlemek İçin 8 Öneri
Pek çok hastalıkta olduğu gibi diz kireçlenmesinde de hastalığın oluşmasını önleyici yaklaşım tercih edilir. Diz kireçlenmesinden korunmak için yapabileceğiniz pek çok şey vardır.
- Eklemi zorlayıcı aktivitelerden kaçının: Merdiven çıkarken ve çömelirken diz eklemine fazla yük bindiğinden bu hareketler önerilmez. Bu aktiviteler yerine düz yolda yürüyüş yapabilirsiniz.
- Dize fazla yüklenen sporlardan kaçının: Örneğin koşu ve tenis yerine yüzme, su içi aerobik, egzersiz bisikleti, eliptik gibi daha az yüklenme içeren sporlar tercih edin.
- Egzersizden önce ısınma, sonrasında ise soğuma hareketlerini ihmal etmeyin: Egzersiz türü ne olursa olsun programınızın içerisine mutlaka ısınma ve soğuma süreleri ekleyin. Bu sürelerde yapacağınız esneme hareketleri eklem hareket açıklığınızı ve normal hareket kabiliyetinizi korumanızı sağlar.
- Diz eklemini destekleyen kasları güçlendirerek dizlerinizi sağlamlaştırın: Diz eklemi çevresinde bulunan ve diz eklemini destekleyen üst bacak, arka bacak ve kalça kaslarını güçlendirerek diz eklemine binen yükü azaltabilirsiniz.
- Ayak bileği ve kalça eklemlerinin sağlıklı olmasına dikkat edin: Ayak bileği ve kalça eklemlerinin sağlıklı olması diz ekleminin sağlığını da etkiler. Bu nedenle egzersiz programında bu eklemler atlanmamalıdır. Bununla birlikte kor güçlendirici egzersizler de olmazsa olmazdır. Hangi egzersizlerin size uygun olduğunu öğrenmek için doktorunuza danışın.
- Düşme riskinizi azaltmak için önlemler alın: Ağrılı ve zayıf bir diz düşme eğilimini arttırır. Böylece düşmeler diz hasarının ilerlemesine yol açabilir.
- Ergonomik uyarlamalar yapın: Evinizi iyi ışıklandırın, banyo ve koridora tutacaklar ekleyin. Yüksek bir rafa uzanmanız gerekirse sağlam ve dengeli bir basamak kullanın.
- Fazla kilolarınızdan kurtulun: Fazla kilonuz varsa, kilo vermek dizlerinizi rahatlatacaktır. İdeal kilonuza ulaşamasanız bile küçük değişiklikler bile eklemleriniz üzerinde büyük farklar yaratır. Vücut ağırlığınızdaki bir kilogramlık artış dizlerinize dört kilogram olarak yansır. Bunun tersi de doğrudur. Vereceğiniz her bir kilogram dizlerinizi umduğunuzdan daha fazla rahatlatacaktır.
Diz Kireçlenmesi Ameliyatsız Tedavi Mümkün Mü?
Diz kireçlenmesi ameliyatsız tedavi mümkündür ve en iyi sonuçlar için pek çok yöntemin birbirini destekleyecek şekilde kullanılması gerekir. Diz kireçlenmesi ameliyatsız tedavi sonucunda;
- Eklem ağrıları azalabilir, tutukluk giderilebilir.
- Bacak kasları güçlendirilip, kişinin esnekliği, çevikliği ve dengesi arttırılabilir.
- Yürüme, oturma ve kalkma gibi hareketlerin daha kolay yapılması sağlanabilir.
Diz Kireçlenmesi Ameliyatsız Tedavi ve Fizik Tedavi Yöntemleri
Diz kireçlenmesi ameliyatsız tedavi yöntemlerine ek olarak sıcak veya soğuk uygulamalar, elektroterapi (TENS, elektrik stimülasyonu, vb), ultrason terapisi, kısa dalga tedavisi ve manyetik alan tedavisi fizik tedavi olarak uygulanmaktadır. Kişiye özel egzersizler de fizik tedavinin temel bileşenleri arasındadır.
Egzersiz: Özellikle diz eklemini destekleyen kasların kuvvetlendirilmesi ile diz eklemine binen yük azaltılır. Değerlendirmeler sonucunda kısalık tespit edilen kasların esnetilmesiyle de kas dengesizlikleri önlenir. Ayrıca diz kireçlenmesi tedavisinde çeşitli aerobik egzersizler de kullanılır.
Su ile Tedavi (Hidroterapi): Su hem pasif hem de aktif fizik tedavi yöntemi olarak kullanılabilir. Girdap banyoları veya kaplıca gibi sıcak su havuzlarında oturmak diz kireçlenmesine bağlı şikayetleri azaltabilir.
Diz, vücut ağırlığını taşıyan bir eklemdir. Diz kireçlenmesinde eklem hasarı yanında kas zayıflığı da eşlik eder. Fakat ağrılar nedeniyle hastaların egzersiz kapasitesi kısıtlanır. Tedavi havuzlarında yapılan su içi egzersizlerde suyun kaldırma kuvveti yardımıyla ekleme binen yük azalır ve egzersiz yapmak kolaylaşır. Germe, kas güçlendirme ve aerobik egzersizlerin yanında yürüme ve merdiven çıkma eğitimi de havuzda başlanabilir.
Sıcak ve Soğuk Uygulamalar: Genellikle ödemin belirgin olduğu alevlenme döneminde soğuk uygulama yapılır. Kronik diz kireçlenmesi ağrısında ise sıcak uygulamalar tercih edilir. Sıcak uygulama hotpack, infraruj gibi yöntemlerle yapılabilir.
Elektroterapi: Diz kireçlenmesinin ameliyatsız tedavisinde önemli bir yere sahiptir. Cilt üzerine yapıştırılan elektrotlar yolu ile sinir ve kaslar elektrik akımları ile uyarılır. Buna transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu denilir. Sinirlerin uyarımı ile ağrı hissi azaltılır. Kasları uyarmaya yönelik elektrik stimülasyonu ile kas erimesi önlenebilir.
Manuel Terapi ve Masaj Uygulamaları: Manuel terapi eklem ağrısı ve tutukluğunu azaltabilir ancak aktif egzersiz yöntemleri ile kombine edilirse daha yararlı olur. Masaj da diz kireçlenmesinde temel tedaviler arasında olmasa da destekleyici tedavi olarak kas gevşetici, kasları uyarıcı ve eklem sertliğini azaltıcı yönde kullanılabilir.
Ultrason Terapisi: Ses dalgası enerjisi yardımıyla derin dokular ısıtılabilir. Kuvvetli ses dalgası titreşimlerinin ısıtma dışında da etkileri bulunur. Hücre zarı geçirgenliğinde artış bu etkilerinden biridir. Diz kireçlenmesinde ağrı ve tutukluğu azaltabilir.
Kısa Dalga Diatermi: Derin dokuları ısıtma amacıyla sık kullanılan bir başka fizik tedavi yöntemidir. Kısa dalga diatermi yönteminde bu amaca göre tanımlanmış frekanstaki elektromanyetik dalgalar kullanılır. Ağrı, kas spazmı ve eklem tutukluğu üzerine olumlu etki gösterir.
Bantlama Teknikleri: Kinezyobant yöntemi ile ağrı azaltılabildiği gibi kasları uyarıcı ve eklem yapısını destekleyici etki de sağlanabilir.
Alevlenme Dönemlerinde Yapılabilecekler
Diz kireçlenmesinde bazen alevlenme denilen kendi kendine veya uzun bir yürüyüş ya da burkulma gibi zorlayıcı bir aktivite sonucu başlayan şişme, ısı artışı ve kızarıklık gibi belirtiler görülebilir. Böyle durumlarda;
- İstirahat
- Buz uygulaması
- Dizi kompresyon bandajı ile sarma ve
- Dizin yüksekte tutulması ile şişlik azaltılabilir.
Buz uygulaması alevlenmelerin ilk 48-72. saatlerinde ortalama günde 3-4 defa ve 15-20 dakika süre ile önerilir. Fakat cilt hasarı oluşmaması için buz paketini ince bir havluya sarmalısınız.
Birkaç günlük akut dönem geçip ödem azaldıktan sonra diz kireçlenmelerinde sıcak tedavi şeklinde devam edilebilir. Sıcak su torbası, sıcak banyo veya havlu ile günde 3-4 defa 15-20 dakika dizi ısıtmanız ağrıları azaltabilir.
Diz Kireçlenmesinde Fizik Tedavinin Başarı Oranı Yüksektir
Diz kireçlenmesi kronik bir süreçtir, yıllar boyu devam edebilir. Bugün için eklemin yapısal hasarını geri çeviren genel kabul görmüş bir tedavi yöntemi yoktur. Ameliyatsız yöntemler yani fizik tedavi yöntemleri ile diz kireçlenmesinin ilerlemesi yavaşlatılabilir veya durdurulabilir. Fizik Tedavi Yöntemleri ile;
- Ağrıda azalma,
- Yürüme mesafesi gibi fonksiyonel parametrelerde iyileşme,
- Bacak kaslarında güçlenme ve
- Eklem tutukluğunda düzelme sağlanabilmektedir.
Diz Kireçlenmesinde İlaç Tedavisi ve Enjeksiyonlar
- Çeşitli ağrı kesiciler, glukozamin preparatları ve bitkisel destek ürünleri diz kireçlenmesi tedavisinde kullanılabilir.
- Hyaluronik asit gibi viskosuplementasyon ürünleri eklem sıvısı kalitesini arttırmak, eklem hareketlerini kolaylaştırmak ve ağrıyı gidermek için diz içine iğne olarak yapılabilir.
- Kortikosteroid iğneleri alevlenme dönemlerinde etkili bir tedavidir.
- Proloterapi, PRP ve kök hücre gibi rejeneratif tıp yöntemleri yakın zamanda öne çıkan enjeksiyon tedavi yöntemleridir.
Egzersizler, ilaçlar, enjeksiyonlar ve fizik tedavi yöntemlerinin doğru kullanımı ile ameliyat ihtiyacı ortadan kaldırılabilir veya ertelenebilir. Ayrıca diz kireçlenmelerinde akupunktur, nöral terapi, ozon terapisi, hacamat ve başka pek çok yöntem alternatif olarak kullanılabilmektedir.
İlginizi Çekebilir : “Eklem Kireçlenmesi için Bitkisel Tedaviler“
Diz Kireçlenmesi Ameliyatsız Tedavi ve Yardımcı Cihaz Kullanımı
Diz Kireçlenmesinde Dizlik Kullanımı: Genelde diz kireçlenmesi dizin iç tarafında daha şiddetlidir. Bazı dizlikler bu bölgedeki stresi azaltacak şekilde tasarlanmıştır. Bu dizlikler ekleme destek olup ağrıyı azaltabilir ve yürümeyi kolaylaştırabilir. Bu dizlikler orta ve şiddetli diz kireçlenmesinde kullanılabilir.
Bazı dizlikler ise tüm dizi destekler. İstirahat tipi denilen dizlikler kas erimesine yol açabildiğinden kireçlenmede pek önerilmez. Yün veya kumaş dizlikler ise dizi sıcak tutma amaçlı kullanılabilir.
Diz Kireçlenmesinde Baston Kullanımı: Baston, kanedyen gibi yürümeye yardımcı araçlar diz eklemini rahatlatıp yürümeyi kolaylaştırabilir. Gereken durumlarda baston kullanmaktan utanmayın.
Diz Kireçlenmesinde Ayakkabı Seçimi: Kötü ergonomiye sahip ayakkabılar diz kireçlenmesini arttırabilir. Şok emici özelliği olan ayakkabı ve tabanlıklar dizin maruz kaldığı stresi azaltabilir.
Okumaya Devam Edin : “Diz Ağrısı İçin Hangi Doktora Gidilir?“
