Fizik tedavide sıcak uygulamalardan sıklıkla yararlanılır. Eklem kireçlenmesine (osteoartrite) bağlı uzun süreli şikayetleri olan kişiler çoğunlukla soğuk ve nemli havalarda ağrılarının arttığını, sıcağın ise iyi geldiğini söylerler. Fibromiyalji, kas spazmı, bel ve boyun ağrılarında da sıcak tedavisinin yeri vardır. Ancak bazı kişiler sıcaktan hoşlanmaz. Sıcak ortamda ağrıları artar ve kendilerini daha kötü hissedebilirler. Hatta aynı ortamdaki diğer kişiler gayet rahatken sıcak hassasiyeti olan kişiler ortamı sıcak bulur. Ellerini, ayaklarını soğuk bir yere koyunca rahatladıklarını ifade edebilirler. Nadiren sıcak hassasiyeti hayati tehlike içeren sıcak çarpması için risk oluşturabilir. Peki sıcağı sevmemek ve soğuğun daha iyi hissettirmesi ne anlama gelir?
Sıcak ortamda diğer insanlara göre daha fazla rahatsız olunmasına sıcak intoleransı denilir. Sıcak intoleransı vücut sıcaklığını düzenlemedeki anormalliğin yansıması olabilir. Vücudumuz çeşitli mekanizmalar yoluyla ortam sıcak da olsa soğuk da olsa iç sıcaklığı sabit bir değerde tutar. Beynimizdeki hipotalamus vücut ısısını ayarlayan merkezdir. Sıcaklık arttığında hipotalamustan üretilen sinyaller terlemeyi arttırır. Terleme (buharlaşma) ile sıcaklık azaltılır.
Hipotalamus otonomik sinir sisteminin yöneticisidir. Bu sistemdeki bozukluklar (disotonomi) şeker hastalığı, aşırı alkol tüketimi, Parkinson hastalığı, Guillain-Barré sendromu, mitokondriyal hastalıklara bağlı oluşabilir.
Sıcak İntoleransı Belirtileri Nelerdir?
Kişi ortam sıcaklığı normal olmasına rağmen aşırı sıcakmış gibi hissedebilir. Fazla terleme de sık görülür. Bazen sıcak ortama rağmen yeterince terleme olmayabilir. Baş ağrısı, baş dönmesi, kas güçsüzlüğü, halsizlik, kas krampı, bulantı, çarpıntı gibi şikayetler oluşabilir.
Sıcak intoleransı ciddi durumlarda sıcak bitkinliğine yol açabilir. Bilinç kaybı, kusma, kas krampları, vücut sıcaklığının yükselmesi (40 derece ya da üzerine çıkması), nabzın hızlanması, solunum hızının artması sıcak bitkinliğine işaret edebilir. Bu durumda acil tıbbi yardım almak gerekir. Sıcak bitkinliği tedavi edilmezse ölümcül sonuçlara yol açabilen sıcak çarpmasına ilerleyebilir.
Sıcak Hassasiyeti Neden Olur?
Sıcak hassasiyetinin nedenlerinden biri kişinin kullandığı ilaçlardır. Alerji ilaçları, burun tıkanıklığını açmak için kullanılan ilaçlar, bazı hipertansiyon ilaçları sıcak hassasiyetine sebep olabilir. Alerji ilaçları terlemeyi önleyerek vücudun kendini soğutmasını zorlaştırabilir. Hipertansiyon ilaçları cilt kan akımını azaltabilir ve bu da terlemeyi azaltabilir. Dekonjestan denilen soğuk algınlığı ilaçları hem cilt kan akımını azaltarak hem de kas aktivitesini arttırarak vücut sıcaklığında artış yapabilir. Bazı psikiyatrik ve nörolojik ilaçlar da sıcak intoleransı yapabilir.
Kafein
Kahvenin içinde bulunan kafein kalp hızını ve metabolizmayı arttırır. Bu da vücut sıcaklığını arttırabilir ve sıcağa hassasiyet yaratabilir.
Tiroid Bezinin Fazla Çalışması – Hipertiroidi
Boynumuzun ön tarafında yer alan, guatr hastalığı ile bilinen tiroid bezi fazla hormon üretirse hipertiroidi denilen durum oluşabilir. Hipertiroidide metabolizma hızı artar. Vücut sıcaklığı arttığı için kişi sıcak ortamda rahatsız olabilir.
Multiple Skleroz
Multiple skleroz (MS hastalığı) beyin ve omuriliği etkileyebilen kronik nörolojik bir hastalıktır. Sinir liflerinin etrafındaki yalıtımı sağlayan tabakanın hasara uğraması ile karakterizedir. MS hastalığı belirtileri sıcak ortamda alevlenebilir. Buna Uhthoff fenomeni denir. Görme sorunları (bulanık görme, görme kaybı) oluşabilir.
Yaş
4 yaşından küçük çocuklar ve yaşlılar sıcağa daha hassastır.
Menopoz
Menopoz döneminde sıcak hassasiyeti görülebilir.
Ne Yapmalı?
Sıcak hassasiyeti olan kişiler serin ortamda kalmaya dikkat etmelidir. Direkt güneş ışığına maruz kalmamalı, sıcak havalarda klimalı ortamlarda kalınmalıdır. Bol su içmek terlemeye bağlı sıvı kaybını telafi etmek için gereklidir. Hava dolaşımına izin veren pamuklu hafif kıyafetler vücudun soğumasına yardım eder. Sıcak havalarda yoğun fiziksel aktivitelerden kaçınılmalıdır. Aşırı kilolu olmak vücut sıcaklığının azaltılmasını zorlaştırabilir, bu açıdan normal kiloda olmak yararlıdır. Sıcak hassasiyeti hipertiroidi ya da başka bir hastalığa bağlı ise hastalığın tedavisi şikayetleri azaltabilir.
