İçindekiler
- Kök Hücre Nedir?
- Dizde Kök Hücre Tedavisi
- Neden Kök Hücre Tedavisi?
- Dizde Kök Hücre Tedavisi Kimlere Yapılır?
- Kök Hücreler Nasıl Tedavi Eder?
- Dizde Kök Hücre Tedavisi Risk Taşıyor mu?
Kök Hücre Nedir?
Kök hücreler en basit ifadesiyle daha spesifik hücrelere dönüşebilme potansiyeli taşıyan farklılaşmamış hücrelerdir. Yani kök hücreler doğru şartlar altında herhangi bir tip hücreye dönüşebilirler.
Kök hücreler dokuların onarımında görev alırlar ve aynı zamanda iyileşme sonrası ihtiyaç duyulan kas, kemik, kıkırdak, yağ ve sinir hücreleri gibi farklı dokulara dönüşebilirler. Son yıllarda, pek çok hastalığın tedavisinde kök hücre kullanımı üzerine çalışmalar yapılmaktadır.
Dizde Kök Hücre Tedavisi
Dizdeki eklem kıkırdağı, eklemin hareketi için sürtünmesiz bir ortam oluşturur ve kemiklerin maruz kaldığı stresi azaltır. Kıkırdak doku sayesinde diz eklemi vücut ağırlığından kat kat daha fazla kuvvetlerde yüklenmeye bile dayanabilir. Eklem kıkırdak dokusunun kendini onarma yeteneği sınırlı olduğu için kıkırdağın zedelendiği durumlarda tedavisi zor olmaktadır. Diz kireçlenmesinde kıkırdak tabaka zamanla aşınır ve hasarlanır.
Kök hücre tedavisi kireçlenme, menisküs hasarı ve ligament zorlanmaları gibi diz eklemindeki pek çok problem için yeni ve popüler bir tedavidir. Kök hücre tedavisi için gerekli kök hücreler kişinin kemik iliğinden veya yağ dokusundan elde edilir. Daha sonra kök hücreler konsantre edilir ve ultrasonografi kılavuzluğunda diz içine enjekte edilir.
Genellikle ilaç, egzersiz, kilo verme ve fizik tedavi gibi yöntemlerin başarısız olduğu ve ameliyata uygun olmayan veya ameliyat istemeyen diz osteoartriti hastalarında tercih edilebilecek güvenli bir yöntemdir. Diz kireçlenmesinde kök hücre tedavisi yerine hyaluronik asit ve PRP enjeksiyonları da yararlı olabilmektedir.
Neden Kök Hücre Tedavisi?
Diz kıkırdağı hasarlarının tedavisinde erişkin kök hücreler kullanılmaktadır. Erişkin kök hücreler normalde dokularımızda hasarlanan ve ölen hücreleri yenilemek için rezerv olarak bulunur. Diz kıkırdağının kan dolaşımı fazla olmadığından kıkırdağın kendini onarma kapasitesi de azdır.
Bu nedenle kök hücrelerin diz kıkırdağını onarmalarını sağlamak için, bu hücreler eklem içine iğne ile enjekte edilir. Kök hücre tedavisi minimal invazif tedavi olarak sınıflanır. Yani sadece iğne gibi çok küçük bir müdahale gerektirir. Kök hücre tedavisi ameliyat içermez.
Dizde Kök Hücre Tedavisi Kimlere Yapılır?
Dizdeki kıkırdak ve bağ doku hasarına bağlı ağrılarda ilk basamak tedavi genellikle ağrı kesici ve ödem giderici ilaçlar, fizik tedavi yöntemleri ve egzersiz olmaktadır. İkinci basamak tedaviler arasında ise kortikosteroid ve hyaluronik asit içeren eklem içi enjeksiyonlar gelmektedir. Bu tedavilerin yetersiz kaldığı durumlarda ise çeşitli ameliyat yöntemleri uygulanabilmektedir.
Kök hücre tedavisi günümüzde birinci ve ikinci basamak tedavilerden yarar göremeyen fakat ameliyat olmak istemeyen ya da ameliyat olmasına engel bulunan hastaların iyileştirilmesinde tercih edilmektedir.
Kök Hücreler Nasıl Tedavi Eder?
Kök hücrelerin kıkırdak hücrelerine dönüşerek, eklem hasarını arttıran iltihabi süreci baskılayarak, kıkırdak hasarını ve ağrıyı azaltan sitokin denilen proteinleri salarak etki ettiği düşünülmektedir. Dizde kök hücre tedavisi ile;
- Eklemdeki iltihabi süreci yavaşlatmak veya durdurmak
- Kireçlenmenin ilerlemesini durdurmak
- Eklem kıkırdağını onarmak
- Eklem protezi ameliyatı ihtiyacını geciktirmek veya ameliyata gerek kalmaması hedeflenmektedir.
Bazı bilimsel çalışmalarda kök hücre tedavisinin kıkırdağı onardığı, diz ağrısını azalttığı, yaşam kalitesini arttırdığı ve ameliyat ihtiyacını azalttığı gösterilmiştir. Günümüzde bilimsel araştırmalar hangi kök hücre elde etme yönteminin, hangi konsantrasyon şekli ve dozun, hangi enjeksiyon tekniğinin en iyi ve kalıcı sonuçlar sağladığını bulmaya yöneliktir. Kök hücrelerin elde edilme ve hazırlanma şekli iyileştikçe tedavi başarısının da artacağı düşünülmektedir.
Dizde Kök Hücre Tedavisi Risk Taşıyor mu?
Kök hücre tedavisi ciddi bir yan etki riski taşımaz. Bazen eklemde işlem sonrası bir süre ağrı, şişlik, tutukluk olabilir.
Bazı başka kök hücre tedavilerinde (göz, beyin, omurilik hastalıkları için yapılan kök hücre tedavilerinde) önemli riskler söz konusu olabilir. Ancak dize uygulanan kök hücre tedavisi oldukça güvenlidir. Çünkü kök hücreler kişinin kendi vücudundan toplanır, bu da istenmeyen reaksiyon riskini en aza indirir.
Kök hücre tedavisi ile ilgili riskler eğer kök hücreler başka bir kişiden elde edilmişse, kök hücreler hastadan alınmasına rağmen laboratuvar ortamında çoğaltılıp modifiye edilirse ya da kimyasal maddelere maruz bırakılırsa artar.
Okumaya devam edin: “Ameliyatsız Diz Kireçlenmesi Tedavisi”
