Beyne Pıhtı Atması Tedavisi ve İyileşme Süreci

Vücutta lokal bir bölgeye yetersiz kan gitmesine iskemi denir. Beyne pıhtı atması iskemik inme tiplerinden biridir. İskemik inmede, kan damarının tıkanmasına bağlı olarak beyin dokusu yeterli oksijeni alamaz ve hasara uğrar. Birkaç dakika oksijensiz kalmak beyindeki sinir hücrelerinin ölmesine neden olabilir. Beyni besleyen atardamarlar;

• orada oluşan bir pıhtı nedeniyle (trombotik inme) ya da
• başka yerde oluşan pıhtının yerinden koparak beyne gelmesi (embolik inme) sonucu tıkanabilir.

İlginizi Çekebilir : “Beyin Damar Tıkanıklığı“

Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı Prof. Dr. Engin Çakar inme (felç) tedavisi, beyin hasarı tedavisi ve ağrı tedavisi üzerine 20 yılı aşkın tecrübeye sahiptir. Tedaviler hakkında bilgi almak ve randevu oluşturmak için Randevu Al butonuna tıklayın.

Beyne Pıhtı Atması Neden Olur?

Beyin damarlarını tıkayan pıhtı, vücudun pek çok yerinden gelebilir. Fakat en sık olarak kalp ile boyun damarlarından kaynaklanır. Kalbin ritim bozukluklarından biri olan atriyal fibrilasyon, beyne pıhtı atması için en önemli risk faktörüdür. Kalp kasları düzenli kasılamazsa kan kalpte göllenebilir ve pıhtı oluşabilir.

Embolik inmede damarı tıkayabilecek tek şey kan pıhtısı değildir. Hava kabarcıkları ve yağ damlacıkları da aynı sonuca yol açabilir:

• Örneğin uzun kemik kırıklarında kemik iliğinden kana karışan yağ damlacığı da pıhtı gibi beyin, akciğer veya başka organların damarlarını tıkayabilir. Buna yağ embolisi denilir.
• Hava embolisi ise hava kabarcığının damarı tıkamasına denilir. Akciğer travması, cerrahi sırasında damarlara hava girmesi, su altı dalış sırasında nefesi çok uzun tutmak ya da yüzeye hızlı çıkmak hava embolisine yol açabilir.

Beyne Pıhtı Atması Belirtileri

İnme aniden gelişen bir olaydır. İngilizce eşanlamı “stroke” kelimesidir. Beyinde etkilenen bölgeye göre belirtiler farklı olabilir. Beyinde pıhtı atması ile ilgili en sık görülen belirtiler:

• Vücudun bir tarafında uyuşma ve kuvvetsizlik,
• Vücudun bir tarafında el, kol ve bacak güçsüzlüğü,
• Yürüme güçlüğü,
• Konuşma ve anlamada zorlanma,
• Bilinç bulanıklığıdır. İnme şüphesi oluşan bir kişi için vakit kaybetmeden 112 aranmalıdır.

Sadece belirtilere bakarak beyne pıhtı atmasını beyin kanamasından ayırt etmek mümkün değildir. Bu iki durum aynı belirtilere yol açabilir fakat tedavileri farklıdır. Doktor, hastayı değerlendirir ve inme olasılığı varsa beyin tomografisi ve difüzyon emar (MRG) gibi tetkikler isteyebilir. Görüntüleme yöntemleri, damar tıkanıklığını beyin kanamasından ayırt etmek için şarttır.

Okumaya Devam Edin : “İnme Belirtileri Nelerdir?“

Beyne Pıhtı Atması Nasıl Tedavi Edilir?

İnme, hayatı tehdit eden bir sorundur. Bu nedenle her dakika çok değerlidir. Uygulanacak tedaviler ile hastaların hayatının kurtarılması ve daha sonraki yaşamlarında felç kalmadan yaşamaları hedeflenir.

• Beynin kan akımı tekrar sağlanırsa hastalık hafif atlatılabilir. İlk inme belirtilerinin oluşmasından sonra 4-5 saate kadar trombolitik tedavi denilen pıhtı eritici ilaçların uygulanması yararlı olabilmektedir.
• Diğer bir tedavi seçeneği ise mekanik pıhtı çıkarımı denilen işlemdir. Pıhtı eritici ilaç penceresini kaçırmış ya da çok büyük pıhtısı olan hastalarda girişimsel olarak damardan kateter ile girilerek pıhtı yakalanıp çıkarılabilir. Mekanik yöntem 24 saate kadar uygulanabilir.
• Boyun damarlarında darlık söz konusu ise karotid endarterektomi denilen işlemle veya stent kullanarak daha sonra inmenin tekrarlaması riski azaltılabilir.

İlk saatler ve günlerde akut tedaviler yapıldıktan ve hayati tehlike atlatıldıktan sonra en kısa sürede fizik tedavi başlamalıdır.

Beyne Pıhtı Atmasında Görülebilen Ek Sağlık Sorunları

İlk gün ve haftalarda inme hastalarında pek çok ek sağlık sorunu (komplikasyon) gelişebilmektedir. Beyin ödemi, akciğer enfeksiyonu, idrar yolu enfeksiyonu, nöbet, yatak yarası, eklem tutukluğu, omuz ağrısı, bacak damarlarında pıhtı oluşumu, depresyon inme hastalarında sık görülen komplikasyonlardan bazılarıdır. Bu nedenle durumu ağır hastalar yatarak rehabilitasyon  – yatarak fizik tedavi görme ihtiyacı duyar.

İlginizi Çekebilir : “Yataklı Fizik Tedavinin 5 Avantajı“

Beyne Pıhtı Atmasında Fizik Tedavi

İnmede fizik tedavi hastanın fonksiyonel durumuna göre planlanır:

• İnme sonucu bir taraf kol ve bacakta hiç hareket yok ise öncelikle pasif eklem hareket açıklığı egzersizleri yapılır.
• İstemli kol ve bacak hareketleri yavaş yavaş başladıkça daha aktif egzersizlere geçilir.
• Kas kuvvetinin ve gövde kontrolünün artması ile beraber ayakta durma ve yürüme egzersizlerine başlanılır.
• Denge bozukluğu oluşmuşsa denge hissini arttırıcı egzersizler yapılır.
• Solunum kaslarını güçlendirmek ve balgamı atmak için solunum fizyoterapisi uygulanır.
• Yutma güçlüğü çeken bir kişi için yutma değerlendirmesi sonucu beslenmesi düzenlenir ve yutma rehabilitasyonu başlanır.
• Konuşma zorluğu yaşayanlara konuşma terapisi uygulanır.

İnme tedavisinde fizik tedavinin her aşamasında robotik fizik tedavi aletlerinden faydalanılır. Robotik fizik tedavi hastanın daha hızlı iyileşmesi ve daha çok fonksiyonunu geri kazanmasında oldukça faydalıdır.

Hastanın erkenden dik konuma getirilmesi ve yürüme harektlerine başlanmasında robotik yatak teknolojisi kullanılabilir. Uzun süre yatış tansiyon düşüklüğüne neden olur. Hastanın dik konuma getirilmesi tansiyon düzenlenmesini kolaylaştırır. Erigo – Pro robotik yatak teknolojisinin yaptırdığı yürümeyi taklit eden bacak hareketleri kan dolaşımını arttırır. Damarlarda iltihap, pıhtı oluşmasını, eklemlerde sertlik ve kısalık oluşmasını önlemeye yardımcı olur.

Yürüme robotu ile felç tedavisinde güvenli ve yoğun yürüme egzersizleri uygulanır. Lokomat Pro with free D yürüme robotundaki dinamik vücut ağırlığı desteği ve kişiye uyum sağlayan robotik dış iskelet ile ağır nörolojik hasarlarda bile hasta ayağa kaldırılıp doğal yürümeye en yakın hareketler yaptırılabilir.

El-kol robotu ile inme tedavisinde klasik fizik tedavideki güçlükleri aşmak ve hastaya daha yoğun ve doğru bir fizik tedavi programı uygulamak mümkündür. Armeo Power el kol robotu ile kaslar kuvvetlendirilir, hareketsizliğe bağlı ödem azaltılır ve eklem kısıtlılıkları önlenir. İnme tedavisinde en önemli ve nihai hedef ise beynin iyileşme potansiyeli olan plastisitesini uyararak yitirilmiş el-kol fonksiyonlarının kişiye geri kazandırılmasıdır.

Okumaya Devam Edin : “Felç Tedavisinde Robotik Fizik Tedavi Uygulamaları“