Trokanterik bursit kalçanın dış yan tarafında, uyluk (femur) kemiğinin trokanter major denilen çıkıntısı üzerinde bulunan bursanın ödemlenmesi ve iltihabıdır. Bursalar kas, kemik ve bağlar arasında bulunan, hareket sırasında sürtünmeyi azaltan ince, sıvı dolu keselerdir.
Vücudumuzda toplam 160 civarı bursa mevcuttur. Aşırı zorlama, gerilme, yaralanma gibi nedenlerle bursa zedelenirse vücudun bağışıklık sistemi harekete geçip ödem ve iltihaba yol açabilir, kese içindeki sıvı artabilir. Buna bursit denilir.
Bursitler omuz, kalça, el bileği, ayak, dirsek gibi vücudun çeşitli yerlerinde oluşabilir. Kalça civarında en sık görülen çeşidi trokanterik bursittir. Orta yaş kadınlarda daha sık görülür.
Trokanter civarında yüzeyel ve derin iki bursa vardır. Yüzeyel trokanterik bursa daha sık etkilenir. Derindeki bursa ise daha ciddi olgularda iltihaplanabilir.
İlginizi Çekebilir: Duruş Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
Trokanterik Bursit Nedenleri
- Travma veya ezilme: Kalça üstüne düşme, kalçaya darbe gelmesi, uzun süre yan yatma.
- İş veya spor nedeniyle aşırı kullanım: Merdiven çıkma, yokuş tırmanma, uzun süre ayakta durma sonucu gelişebilir.
- Duruş bozukluğu: Omurgadaki skolyoz, kifoz, kireçlenme gibi sorunlar, bacak boyu farkı veya alışkanlığa bağlı duruş bozukluğu trokanterik bursite zemin hazırlayabilir.
- Kas dengesizliği: Kalçayı kaldıra gluteus medius kasının zayıflığı bursit riskini arttırabilir.
- Romatizmal hastalıklar: Romatoid artrit, gut, psöriyatik artrit gibi hastalıklar.
- Eklem kireçlenmesi (osteoartrit): Osteoartrit kemik çıkıntılarda uzamaya neden olup bursayı rahatsız edebilir.
- Enfeksiyon: Nadiren enfeksiyona bağlı bursit gelişebilir.
Trokanterik Bursit Belirtileri
- Kalçanın dış yan kısmında, kaba etlere veya kasığa yayılan ağrı.
- Gece o taraf üstüne yan yatınca ağrı artar.
- Kalçanın dış yan tarafına bastırıldığında ağrı ve hassasiyet.
- Alçak bir sandalyeden veya otomobil koltuğundan kalkarken ağrı artabilir.
- Merdiven çıkarken ağrı olabilir.
- Akut dönemde belirli bir noktada keskin ve şiddetli ağrı hissedilebilir. Kronikleşirse sızlama tarzında daha geniş alanı etkileyen ağrıya dönüşebilir.
Trokanterik Bursit Tanısı
Kalça ağrısı çekiyorsanız fizik tedavi ve rehabilitasyon ya da ortopedi uzmanına başvurabilirsiniz. Muayenede kalça hareketleri ve hassasiyet değerlendirilir. Hangi hareketlerde ağrı artıyor özel manevralarla test edilir. Röntgen filmi, ultrasonografi, MRG gibi görüntüleme tetkikleri tanı koymak ve olası diğer nedenleri dışlamak için istenebilir.
İlginizi Çekebilir: Kalça Ağrısı Neden Olur?
Trokanterik Bursit Tedavisi
Trokanterik bursit tedavisinde ağrı ve ödemi azaltmak, hareketleri normale getirmek amaçlanır. İstirahat (ağrıyı arttıran aktivitelerden kaçınmak), soğuk uygulama, kalça esneklik ve güçlendirme egzersizleri ilk basamak yaklaşımlardır. Ekleme binen yükü azaltmak için baston, kanadyen gibi yardımcı cihazlar önerilebilir. Doktor kısa süre için ağrı kesici iltihap önleyici ilaçlardan reçete edebilir.
Kortikosteroid enjeksiyonu bursadaki ödem ve iltihabı azaltmada etkili bir seçenektir. Tek iğne yeterli olabilir veya birkaç ay ara ile toplam 3 kereye kadar tekrar edilebilir. TENS, ultrason terapisi, sıcak veya soğuk uygulamalar, masaj gibi fizk tedavi yöntemleri de önerilebilir. Eğer tüm bu tedaviler ile iyileşme olmazsa nadiren ameliyat edilebilir. Ameliyatta iltihaplı bursa çıkartılır.
Okumaya Devam Edin: Kalçadan Ses Gelmesi Neden Olur?
Bu makale Doktorfizik Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmış ve onaylanmıştır.
Referans
- Reid D. The management of greater trochanteric pain syndrome: A systematic literature review. J Orthop. 2016;13(1):15–28. Published 2016 Jan 22.
