Bel fıtığı için ameliyat kararı bazen hasta ve doktor tarafından beraber alınırken bazı durumlarda ise tıbbi bir gereklilik olabilir. Bel veya bacak (siyatik) ağrısı çeken ve emar (MR) filminde fıtık izlenen kişilerin ilk merak ettiği sorulardan biri ameliyat olmaları gerekip gerekmediğidir.
Bel Fıtığında Ameliyat Şart mı?
Aniden başlayan veya uzun süredir devam eden, bel hareketlerinin zorlaştığı hatta belin kilitlendiği, yürümenin bile bin bir zahmetle gerçekleştiği bir durumda insan tedavi için çare arar; bir an önce eski hayatına dönmek ister. Bu aşamada bazen hasta fonksiyonellik yerine “fıtık” olgusunun kendisine takılır; fıtığın kaybolması ile anatomik-fizyolojik olarak normale dönmeyi arzular. Çoğu kez bel fıtığı tanısı hasta için sorunlarını basit denebilecek bir çerçevede tanımlar; ameliyat ise bu iyi tanımlanmış soruna net bir çözüm sunduğu için çekici gelebilir. Oysa ki bel ağrısı daha karmaşık bir problemdir. Her bel fıtığı görüntüsüne ameliyat önerilmez. Bel ameliyatlarının başarı oranı, fayda görmesi muhtemel hastaların doğru seçimi ile yakından ilişkilidir. Eğer bel emar filminde fıtık görülen her hasta ameliyat edilseydi, ameliyatların başarı oranı çok düşük olurdu. İşte bu noktada “bel fıtığı ne zaman ameliyat edilir?” sorusunun cevabı önem kazanmaktadır.
Hemen Ameliyat Olmalı mı? Beklemeli mi?
Bel fıtığı bel ve bacak ağrısına yol açan önemli bir sorun olsa da vakaların büyük bir bölümünde şikayetler zaman içinde (1-1,5 ayda) tedavi ile veya kendiliğinden düzelir. Çoğu kişi günlük yaşam aktivitelerini değiştirme (örneğin ağır yük kaldırmama), beli güçlendirecek egzersizler, fizik tedavi, ağrı kesici ilaçlar gibi yöntemlerle iyileşir. Bu ve benzeri ameliyatsız tedavi seçenekleri ile şikayetleri geçmeyen hastalarda ameliyat düşünülebilir. Yani çoğu durumda bel fıtığı hemen ameliyat edilmez. Belli bir bekleme süresi verilerek ameliyatsız iyileşme şansı tanınır. Bu süre için farklı görüşler mevcuttur. En az 6 hafta, bazı uzmanlara göre 3 ay, bazı uzmanlara göre 6 ay ameliyatsız tedaviler denenmelidir. Ameliyat şikayetleri daha çabuk geçirebilir fakat uzun vadede ameliyatsız tedaviler ile ameliyatın başarı oranı benzer bulunmuştur. Buna karşın ameliyatın enfeksiyon, sinir hasarı gibi riskleri olabilir. Ameliyat sonrası şikayetlerin geçmeme veya bir süre düzelmesine rağmen daha sonra tekrarlama riski de mevcuttur.
Ameliyat için Beklemenin Önerilmediği Durumlar
Bel fıtığı belli sinir köklerini sıkıştırırsa ve bu sinir köklerinin uyardığı kaslarda kuvvetsizlik ve duyu kaybı gibi nörolojik belirtiler oluşursa ameliyatın geciktirilmeden yapılması gerekebilir. Mesane ve bağırsak fonskiyonlarının bozulduğu kauda ekuina sendromu da acil ameliyat edilen bir sorundur.
Bel fıtıkları laminektomi, diskektomi, mikrodiskektomi, yapay disk cerrahisi, spinal füzyon gibi farklı tekniklerle ameliyat edilebilmektedir.
Bel Fıtığı Ameliyat Kararında Hastanın Düşüncesi Önemli mi?
Bel fıtığı ameliyat kararı çoğu kez hasta ve doktor tarafından beraber alınır. Bu durumda hastanın şu sorular üzerinde düşünmesi gerekir:
Bel ameliyatı fikri açısından rahat mıyım? Yoksa ameliyat tamamen kaçınmak istediğim bir şey mi?
Birkaç aydır egzersiz, ilaç ve fizik tedaviyi denedim. Bunlar işe yaradı mı, yaramadı mı?
Ağrım artık daha fazla dayanamayacağım kadar şiddetli mi; yoksa bir süre idare edebilir miyim?
Ağrımı hemen azaltıp işe çabuk dönmem gerekiyor mu; yoksa yavaş yavaş iyileşmeye zamanım var mı?
