Beyin apsesi, beyinde iltihaplı sıvı birikmesidir. Beyinde apse enfeksiyon veya travma nedeniyle olabilir. Beyinde apse oluşması ciddi ve ölümcül bir durumdur. Ancak günümüzde tanı ve tedavi olanaklarının gelişmesi ile beyin apsesinde tedavi başarısı artmıştır.
Beyin Apsesi Belirtileri Nelerdir?
Beyin apsesi belirtileri yavaş yavaş veya hızlıca ortaya çıkabilir. Beyin apsesi belirtileri şunlardır:
- Başın belli bir kısmını etkileyen, ağrı kesicilerle rahatlamayan şiddetli baş ağrısı,
- Bilinç durumunda değişiklik (konfüzyon),
- Konuşma bozukluğu,
- Yüksek ateş, halsizlik, hasta hissetme ve hasta gibi görünme,
- Ense sertliği (boyunda sertlik),
- Görme ile ilgili şikayetler (bulanık görme, çift görme),
- Bulantı ve kusma,
- Nöbet geçirme.
Beyinde Apse Neden Olur?
Bağışıklık sistemi, vücuda giren yabancı organizmaları öldürüp yok edemezse etrafını sarıp çevreleyerek sağlıklı dokulara ulaşmasını önlemeye çalışır. Apse bu nedenle oluşur.
Beyin enfeksiyonları nadir görülen durumlardır çünkü bu hayati organ için pek çok koruyucu mekanizma mevcuttur. Beynimiz;
- hem kafatası ile çevrili güvenli bir kutuda yer alır yani dış ortamdan uzaktır,
- hem de kan damarlarından beyne geçişi kontrol eden “kan-beyin bariyeri” ile vücudun geri kalanından ayrılır.
Ancak bazen bu savunma mekanizmaları yetersiz kalır ve beyinde enfeksiyon oluşur. Beyin apsesi başlıca 3 nedene bağlı olarak gelişir:
- Başın farklı bir bölgesindeki enfeksiyon (örneğin kulak enfeksiyonu, sinüzit veya diş apsesi gibi) komşuluk yolu ile beyne yayılabilir. Tüm beyin apselerinin yaklaşık yarısı bu nedenlerle olur.
- Vücudun uzak yerindeki enfeksiyonlar (örneğin zatürre) kan dolaşımı ile beyne yayılabilir. Bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler bu tür yayılım için riskli gruptur. HIV enfeksiyonu, kemoterapi, organ nakli geçiren kişilerin bağışıklığı zayıflar.
- Şiddetli kafa yaralanması sonucu kafatasındaki bir çatlaktan bakteri ya da mantar beyne ulaşabilir.
İlginizi Çekebilir : “Beyin İltihabı – Ensefalit Nedir? Neden Olur? Belirtileri ve Tedavisi“
Beyin Apsesi Nasıl Anlaşılır?
Belirtiler ve fizik muayene bulguları beyin apsesini işaret ediyorsa buna yönelik tetkikler yapılır:
- Kan tahlillerinde enfeksiyonla ilişkili değerler yükselir.
- Beyin tomografisi ve emar (MR) filmi ile apse görüntülenebilir.
- Apse tespit edildiğinde tomografi rehberliğinde iğne ile apseye ulaşılarak test için örnek alınabilir ve içeriği boşaltılabilir.
Yakın zamanda enfeksiyon geçirmiş veya bağışıklık sistemi herhangi bir nedenle zayıf düşmüş kişilerde beyin apsesine özellikle dikkat edilmelidir.
Beyin Apsesi Tedavisi
Beyin apsesi, acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur. Beyindeki apsenin yol açtığı kitle etkisi ve beyin ödemi, beyin hücrelerinin yeterli kan ve oksijeni almasına engel olabilir. Ayrıca apsenin patlama riski de mevcuttur. Apse hızla tedavi edilmez ise kalıcı beyin hasarı oluşabilir veya kişi hayatını kaybedebilir.
- Beyin apsesi tedavisinde, apseye yol açan mikroorganizmaya yönelik antibiyotik veya antifungal ilaçlar verilebilir.
- Apsenin yayılım gösterdiği bir odak varsa (örneğin akciğer enfeksiyonu) onun tedavisi de yapılır.
- Apsenin, kafatasına bir delik açarak boşaltılması (aspirasyon) veya
- Kafatası kemiğinin daha büyük bir parçasını açarak (kraniotomi) ameliyat ile çıkarılması gerekebilir.
Beyin Apsesi Komplikasyonları
Beyin apseleri %5-32 oranında ölümle sonuçlanabilir. Hayatta kalan kişilerde çeşitli komplikasyonlar gelişebilir:
- Tedavi edilen apselerin tekrarlama olasılığı vardır. Bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde bu risk daha fazladır.
- Apsenin beyinde neden olduğu değişiklikler epilepsi (nöbet) oluşumunu tetikleyebilir.
- Beyni saran zarların iltihabı demek olan menenjit gelişimi görülebilir.
Apse beyin hasarına yol açabilir. Hafif belirtiler büyük oranda zaman içinde iyileşir fakat ağır beyin hasarı kalıcı fonksiyonel kısıtlılığa ve/veya kişilik değişikliğine yol açabilir. Kalıcı hasar riski tanı ve tedavi gecikirse artar. Beyin hasarı oluşan kişiler için fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulanması gerekebilir.
Okumaya devam edin : “Beyin Hasarı Nasıl Tedavi Edilir?“
Referans : healthline.com
