Median sinir kolda bulunan bir sinir lifidir. Her kolda 5 ana sinir bulunur; bunlar muskulokutanöz, aksiller, radial, median ve ulnar sinirlerdir. Görevleri kol ve eldeki kasları uyarmak, cilt duyusunu ise omuriliğe taşımaktır. Koldaki periferik sinirler omurilikte boyun seviyesinden çıkan sinir köklerinin oluşturduğu brakiyal pleksustan köken alır. Median sinir brakiyal pleksusun lateral ve medial kordlarından lif alır. Sinir kökü seviyesi olarak ise C5, C6, C7, C8 ve T1’den lif almaktadır.
Median Sinirin Görevleri
Önkolun iç (volar) tarafında bulunan yüzeyel kasların fleksör karpi ulnaris haricinde hepsini uyarır. Derindeki kaslarda ise fleksör digitorum profundusun ulnar yarısı hariç uyarmaktadır.
Median sinirin uyardığı kaslar: Pronator teres, fleksör karpi radialis, palmaris longus, fleksör digitorum superfisialis, fleksör digitorum profundusun lateral parçası, fleksör pollisis longus, pronator kuadratus, elde birinci ve ikinci lumbrikal kaslar, tenar bölge kasları.
Başparmak, işaret parmağı, orta parmağın tamamı ile yüzük parmağının yarısının duyusunu alır. Ayrıca avuç içinin başparmak tarafındaki yarımı da median sinirin dalı ile hissedilir.
Median Sinir Sıkışma Sendromları
Median sinirin önkoldaki seyrinde başlıca üç bölgede sıkışma görülebilir. Bu sıkışmalara bağlı olarak karpal tünel sendromu, anterior interosseoz sendromu ve pronator teres sendromu denilen durumlar meydana gelir.
Karpal tünel sendromu: El ve parmaklarda uyuşma, karıncalanma ve ağrı yapabilir. Sık görülen bir sorundur. Genelde zaman içinde yavaş yavaş gelişir. Şikayetler gece daha şiddetli olabilir. En fazla başparmak, işaret parmağı ve orta parmağı etkiler. Başparmak kaslarında incelme ve güçsüzlük görülebilir.
Anterior interosseoz sendromu: Anterior interosseoz sinir median sinirin ön kol kaslarına giden dalıdır. Duyu hissi almaz. Geçici nörit veya sinir sıkışması nedeniyle oluşur. Suprakondiler humerus kırığı, dirsek çıkığı gibi travmalarla ilişkili gelişebilir. Bu sorunda önkolda ağrı hissedilebilir, kişi başpamak ve işaret parmağını kullanarak “okey” işaretini yapamaz. Fizik muayenede pinç testi ile güçsüzlük tespit edilebilir. Pronator kuadratus kasındaki zayıflık dirsek bükülü iken ön kolu içe döndürme gücünde azalma ile kendini belli eder.
Pronator teres sendromu: Önkolda yer alan pronator teres kası, median siniri sıkıştırabilir, önkol hareketlerinin ağrılı olmasına yol açabilir. Pronotor teres kasının aşırı kullanılması ve gergin olması ile ortaya çıkabilir. Çekiç kullanma, tornavida çevirme, balık temizleme gibi aktivitelerin aşırı yapılması pronator teres kasını yorar. Belirtileri karpal tünel sendromuna benzer, en önemli farkı dirsek hareketleri ile şikayetlerin artmasıdır.
Median Sinir Yaralanması
Median sinir en sık olarak kol kemiği humerusun dirsek seviyesi üzerindeki kırıklarında (suprakondiler humerus kırığı) yaralanır. Bunun dışında önkol veya bilek seviyesindeki kesici alet yaralanmaları da siniri zedeleyebilir.
Sinirin duyusunu aldığı elin başparmak tarafı ve ilk üç parmaktaki ciltte kısmi veya tam his kaybı olabilir. Sinirin uyardığı disek ve el kaslarında kısmi veya tam felç gelişebilir. Kişi yumruk yapmaya çalıştığında ilk üç parmağını bükemez, bu durum Benedikt eli denilen görünüme yol açar.
Tedavi
Sinir tuzaklanmalarında hafif ve orta dereceli hasarlarda fizik tedavi önerilir. El bilekliği kullanımı yararlı olabilir. Yumuşak doku mobilizasyonu, masaj, ultrason terapisi, lazer terapisi, elektrik stimülasyonu gibi tedaviler uygulanır. Ağır vakalarda ameliyat gerekebilir.
Referans
- Murphy KA, Morrisonponce D. Anatomy, Shoulder and Upper Limb, Median Nerve. [Updated 2019 Feb 10]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2019 Jan-.
Başlık görseli: www.scientificanimations.com – commons.wikimedia.org, CC BY-SA 4.0,
