Sedef hastalığı, ciltte döküntülere veya iltihaplı pullu lekelere neden olan bir hastalıktır. Sedef hastalığı sıklıkla, bir cilt hastalığı olan egzama ile karıştırılabilir. Ancak sedef hastalığı yalnızca cildi etkileyen bir hastalık değil, tüm sistemleri etkileyebilen otoimmün bir hastalıktır.
Sedef Hastalığı Neden Olur?
Otoimmün hastalıklarda; bakteri ve virüslerle savaşan vücudun bağışıklık sistemi, yanlışlıkla sağlıklı dokuları zararlı kabul eder ve bu dokulara savaş açar. Sedef hastalığında bağışıklık sistemi cildin dış tabakasındaki hücrelere savaş açar ve bu durum ciltte plak adı verilen kuru, kırmızı ve pullu lekelerin oluşmasına neden olur. Bağışıklık sistemindeki bu bozukluğun nedeni tam olarak bilinmese de genetik ve çevresel faktörlerin büyük rol oynadığı biliniyor.
- Genetik faktörler,
- Geçirilmiş enfeksiyonlar,
- Cilt travmaları (kesik, sıyrık, cerrahi yara, güneş yanığı vb.),
- Bazı ilaçlar (yüksek tansiyon ilaçları, lityum, antiromatizmal ilaçlar, interferonlar, steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar vb.)
- Obezite,
- Sigara kullanmak,
- Stres ve
- Soğuk havalar sedef hastalığı gelişme riskini artıran faktörlerdir.
Sedef hastalığı olan kişiler, küçük cilt yaralarını hemen tedavi etmelidirler. Cildi sabun ve suyla temizledikten sonra antibiyotik merhem sürmek ve yarayı bir bandajla kapatmak sedef hastalığının akut alevlenme riskini azaltmaya yardımcı olur.
Sedef Hastalığı Belirtileri
Sedef hastalığında oluşan belirtiler sedef hastalığının türüne göre farklılık gösterebilir. Sedef hastalığının pek çok türü vardır, ancak plak sedef hastalığı en yaygın görülen türdür. Plak sedef hastalığında kırmızı, pullu döküntüler görülür. Sedef hastalığı belirtileri alevlenme dönemlerinde şiddetlenirken hastalığın geri çekilme dönemlerinde hafifler veya kaybolur.
Plak Sedef Hastalığı
Plak sedef hastalığı tüm vakaların yaklaşık %85-90’ını oluşturur. Plak sedef hastalığında görülen belirtiler:
- Cilt üzerinde pullarla kaplı lekeler
- Kaşıntı
- Çatlama
- Kuruluk
Döküntüler vücudun herhangi bir yerinde oluşabilir. Ancak en sık dirsek içinde, diz arkasında, kafa derisinde, yüz ve kulakların etrafında görülür. Yüzeydeki pullar kolayca dökülme eğiliminde olsa da, hemen alttaki pullar daha inatçıdır ve kaşınma ile kanayabilir. Döküntüler kafa derisinde olduğunda egzama ile karıştırılabilir. Sedef hastalığında cilt kururken egzamada genellikle yağlıdır.
Tırnak Sedef Hastalığı
Sedef hastalarının büyük bölümünde tırnak tutulumu mevcuttur. Tırnak sedefinde görülen belirtiler:
- Çukurlaşma,
- Tırnağın tırnak yatağından kaldırılması,
- Tırnak yatağında sarı-kırmızı renk değişikliği
- Tırnağın kalınlaşması
Guttat Sedef Hastalığı
Döküntüler küçük, kabarık, pembe ve gözyaşı şeklinde şişlikler oluşturur. Döküntüler, genellikle boğaz ağrısı, su çiçeği veya soğuk algınlığı gibi viral veya bakteriyel bir enfeksiyonu takiben gövdede, kollarda veya bacaklarda aniden ortaya çıkabilir. Guttat sedef hastalığı, enfeksiyona daha yatkın oldukları için çocuklarda daha sık görülür.
İntertriginöz Sedef Hastalığı
Tipik olarak kulakların arkası, göğüslerin altı, kalçaların arası veya kasık ve koltuk altı gibi vücut kıvrımlarında meydana gelir. Bu alanlar nemli olma eğiliminde olduğundan, oluşan döküntüler pullu değildir. Döküntüler düz, kırmızı ve parlayan şekildedir.
Püstüler Sedef Hastalığı
Püstüler sedef hastalığında irinli döküntüler görülür. Ölü beyaz kan hücreleri ve lenf sıvısından oluşan bu irin bulaşıcı değildir. Döküntüler genellikle avuç içi, ayak tabanı, el veya ayak parmakları gibi vücudun küçük bölgelerinde görülür. Bazı durumlarda bu döküntüler vücudun çok daha geniş bölgelerini kaplayabilir. Döküntülerin oluşma dönemlerinde ateş, üşüme, yüksek nabız, kas güçsüzlüğü ve iştah kaybı gibi belirtiler de görülebilir.
Eritrodermik Sedef Hastalığı
Vücudun her yerinde yoğun cilt dökülmesi ile karakterize, daha nadir görülen ancak daha şiddetli bir türdür. Şiddetli kaşıntı ve ağrı, taşikardi (kalp atışının anormal derecede hızlanması), vücut ısısında dalgalanmalar, sıvı kaybı gibi belirtiler görülebilir. Eritrodermik sedef hastalığı tedavi edilmediğinde yaşamı tehdit edebilir ve ciddi enfeksiyonlara veya kalp yetmezliğine neden olabilir.
Sedef Hastalığında Sistemik Bulgular
Sedef hastalığı cilt ve tırnaklar üzerindeki etkisinin ötesinde, vücudumuzdaki diğer organları, özellikle de gözleri ve eklemleri doğrudan veya dolaylı olarak etkileyebilir.
Göz Problemleri
Sedef hastalığı, göz çevresindeki pullanma ve kuruluk ile göz kapaklarının doğal olmayan bir şekilde kıvrılmasına neden olabilir. Bu durum göz kuruluğuna, kızarıklığa ve bulanık görmeye neden olur. Sedef hastalığı ayrıca gözün orta tabakasında iltihaba (üveit) neden olabilir. Bu durumda:
- Konjonktivit (pembe göz)
- Işığa duyarlılık
- Göz ağrısı
- Bulanık görme ve
- Görme alanında yüzen noktalar görülebilir. Sedef hastalarında tekrarlayan üveit atakları, kişide daha fazla göz hasarına ve görme kaybı riskine neden olur.
Psöriatik Artrit
Psöriatik artritte, deri döküntülerine eklem iltihabı eşlik eder ve zamanla eklemlerde şekil bozukluğu meydana gelir. Psöriatik artrit, şiddetli eklem ağrılarına ve eklem hareketlerinde kısıtlanmaya neden olabilir.
Bağ dokuları etkileyen psöriatik artrit, kardiyovasküler hastalıklar ile de yakından ilişkilidir. 2016 yılında yapılan bir araştırmaya göre, psöriatik artite sahip insanların önde gelen ölüm nedeni kalp krizidir.
Okumaya devam edin : “Sedef Romatizması – Psöriatik Artrit“
Sedef hastalığı bazı insanlarda birden fazla türü ile birlikte görülebilir. Sedef hastalığının kesin bir tedavisi yoktur. Ancak sedef hastalığına bağlı gelişen şikayetlerde çeşitli yöntemlerle rahatlama sağlanabilir.
Referans: verywellhealth.com
