Hemanjiyom özellikle torakal ve lomber emar (MR) görüntüleme raporlarında sıkça karşımıza çıkan ve bazen hastaları endişelendiren bir terimdir. Hemanjiyom kan damarlarının iyi huylu (kanserleşmeyen) anormal büyümesidir. Kılcal damar ve toplar damarlardan köken alabilir. Vücudumuzda cilt, karaciğer, böbrekler, akciğerler, kalın bağırsak, beyin ve omurga kemikleri gibi çok farklı yerde ortaya çıkabilirler. Yeni doğan bebeklerin cildinde ilk haftalarda kırmızı yumru şeklinde yüzde ya da gövdede hemanjiyom görülebilir, genelde kendi kendine kaybolur. Beyin boşlukları ya da vücuttaki diğer boşluklarda büyüyen hemanjiyomlara kavernöz hemanjiyom denir.
Omurgada en çok sırt (torakal) ve bel (lomber) bölgesinde ortaya çıkarlar. Bunlara spinal hemanjiyom denir. Tüm toplumda yaklaşık %10 sıklığında oluşmaktadır. En sık 30-50 yaşlar arasında görülür. Genelde herhangi bir belirti vermezler, emar filmlerinde tesadüfen saptanır ve tehlikeli değildirler. Bebeklikte oluşan hemanjiyomların aksine kendi kendilerine kaybolmazlar. Tüm spinal hemanjiyomların %1’den azı belirti verir. Şikayetlere yol açan (semptomatik) hemanjiyomlar kadınlarda erkeklere kıyasla daha sık görülür. Tedavi edilmezse ciddi fonksiyonel kayıplara yol açabilir.
Belirtileri
Omurgada ortaya çıkan hemanjiyomların %1’den azı belirti verir. Bunlar bel ya da sırt ağrısı, kas gücü ve duyusal şikayetlere yol açabilir. Ağrı hafif veya çok şiddetli olabilir. Nörolojik belirtilerin oluşması hemanjiyomun omurilik kanalına doğru büyüyerek sinir dokularını sıkıştırması ile ilgilidir. Bazen kanama yaparak buna bağlı şikayetler görülebilir.
Hemanjiyom ağrısı genelde sırtta tek bir bölgede olur. Birden fazla bölgedeki ağrı tanıyı hemanjiyomdan uzaklaştırır.
Hangi Hastalıklarla Karışır?
Görüntüleme tetkiklerinde hemanjiyom tespit edilmesi diğer olası tanıları dışlamaz. Hemanjiyomlar çoğunlukla belirti oluşturmadığından fıtık, metastaz, kemik erimesine bağlı çökme kırığı, enfeksiyon gibi bel ve sırt ağrısı yapabilecek nedenler araştırılmalıdır.
Paget hastalığı, sklerotik metastazlar (örneğin prostat kanseri, osteosarkom, medüller tiroid kanseri yayılımı), multiple myelom, lenfoma görüntülemelerde hemanjiyoma benzer bulgu verebilen hastalıklardır.
Tanı
Tıbbi öykü alımı ve fizik muayene tanının temelini oluşturur. Şikayetlerin nasıl başladığı, arttıran ve azaltan faktörler, şiddeti, ağrının tipi, yayılımı tanı açısından önemli bilgilerdir. Sırt ağrısı iç organlardan yansıyor olabilir; bu nedenle bağırsak, mide ve idrar yolları sorgulaması yapılır. Travma, kemik erimesi öyküsü, eşlik eden diğer hastalıklar sorgulanır. Muayenede sırt ve belin görsel muayenesi, omurganın doğal eğriliklerinden sapma olup olmadığı, hareket açıklığı, yürüme paterni değerlendirilir. Ağrı olan kısımlar dokunarak muayene edilir, hassasiyet olup olmadığına bakılır. Sinir kökü sıkışmasını değerlendirmek için özel manevralar yapılır. Kas gücü, duyu, refleksler muayene edilir.
Hemanjiyom genellikle MR görüntüleme ile tanı alır. Ancak BT’de de fark edilebilir. Röntgen filminde omur kemiği gövde kısmında trabeküler patern denilen gözenekli yapı izlenebilir.
Tedavi
Belirtiye neden olmayan hemanjiyomlarda tedavi gerekmez. Ağrılı spinal hemanjiyomlar için endovasküler embolizasyon, perkütan vertebroplasti, radyasyon terapisi gibi cerrahi yaklaşımlar mevcuttur.
Referans
- Tafti D, Cecava ND. Spinal Hemangioma. StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2019 Jan-.
Başlık görseli: wikipedia.org
