Diz Protezi Ameliyatı ve Diz Kapağı Protezi

Diz protezi ameliyatının amacı, bozulmaya uğrayan eklem yüzeylerinin değiştirilmesiyle hastanın ağrısız ve hareketli bir ekleme kavuşmasını sağlamaktır. Bu sayede hastanın hayat kalitesinin arttırılması hedeflenmektedir.
20 Kasım 2020 Posted by Prof. Dr. Engin Çakar

İçindekiler

Diz protezi ameliyatı diz eklemine uygulanır. Diz eklemi ise vücuttaki en büyük ve karmaşık eklemdir; vücut ağırlığını taşır ve hareket etmeyi sağlar. Diz eklemini oluşturan kemiklerin, eklem yüzeylerinde hareketi kolaylaştıran kıkırdak tabaka ve arada menisküsler yer alır. Ayrıca sinoviyal sıvı denilen eklem içi sıvı hareket sırasında sürtünmeyi azaltır.

Osteoartrit, travma ve romatoid artrit gibi nedenlerle, eklemde normal hareketi zorlaştıran ve ağrı yaratan bozulmalar meydana gelebilir.

Diz Protezi Ameliyatının Amacı Nedir?

Diz protezi ameliyatı, bozulmaya uğrayan eklem yüzeylerinin değiştirilmesiyle hastanın ağrısız ve hareketli bir ekleme kavuşmasını sağlamaktır. Bu sayede hastanın hayat kalitesinin arttırılması hedeflenmektedir.

Diz protezi ameliyatının amacı bozulmaya uğrayan eklem yüzeylerinin değiştirilmesiyle hastanın ağrısız ve hareketli bir ekleme kavuşmasını sağlamaktır. Bu sayede hastanın hayat kalitesinin arttırılması hedeflenmektedir.

Diz ekleminin zedelendiği kireçlenme başta olmak üzere çeşitli artrit ya da travmalar sonucu kişi yürüme, merdiven çıkma gibi hareketlerde çok zorlanmaya başlamışsa, dizi istirahat ettiği zamanlarda bile ağrımaya devam ediyorsa ve fizik tedavi gibi yöntemler etkisiz kalmışsa diz protezi ameliyatı önerilebilir.

Diz Protezi Ameliyatı Hangi Hastalara Yapılır?

  • Merdiven çıkmak, oturup kalkmak, yürümek gibi günlük işleri ve aktiviteleri kısıtlayan ölçüde diz ağrısı ve tutukluğu olan
  • İstirahatte ve gece uykudan uyandıran şiddetli diz ağrısı olan
  • İstirahat ya da ilaç tedavileri ile geçmeyen kronik diz iltihap ve ödemi olan
  • Dizde ileri derece şekil bozukluğu (bacağın içe veya dışa bükülü hale gelmesi) olan
  • Kilo vermek, egzersiz, fizik tedavi, ağrı kesici ilaçlar, eklem içi enjeksiyonlar (kortizon, viskosuplementasyon, PRP vb.) gibi tedavilerden fayda görmeyen hastalara diz protezi ameliyatı önerilir.
Diz protezi ameliyatı önerisi hastanın ağrı ve kısıtlılık düzeyine göre yapılır. Yaş tek başına belirleyici faktör değildir. Çoğu diz protezi ameliyatı 50-80 yaşları arasında yapılır. Ancak daha genç veya yaşlı kişiler de ameliyat edilebilir.

Ameliyat önerisi hastanın ağrı ve kısıtlılık düzeyine göre yapılır. Yaş tek başına belirleyici faktör değildir. Çoğu diz protezi ameliyatı 65-80 yaşları arasında yapılır. Ancak daha genç veya yaşlı kişiler de ameliyat edilebilir.

Diz protezi ameliyatı ile ağrıda azalma ve günlük aktiviteleri rahat yapabilme anlamında başarı oranı %90’ın üzerindedir. Ancak ameliyat sonrası konulan protezin türüne göre değişmekle beraber koşma, zıplama, tenis, kayak gibi dizleri yüksek strese maruz bırakan aktivitelerden ömür boyu uzak durulması gerekebilir. Yürüyüş, yüzme, bisiklet, hafif danslar gibi dizleri çok zorlamayan aktiviteleri yapmak tavsiye edilir.

Diz Protezi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Uyluk (femur) ve kaval (tibia) kemiklerinin diz eklemine bakan yüzlerindeki zedelenmiş kıkırdak ve altındaki kemiğin küçük bir kısmı çıkarılır. Bunlar yerine eklem yüzeyini yeniden oluşturmak için metal bileşenler yerleştirilir. Diz kapağının arka eklem yüzü kesilerek özellikli plastik bir yüzey ile değiştirilir. Bazı ameliyatlarda diz kapağına dokunulmaz. Metal bileşenler arasına, hareketin kolay olması için özel üretilmiş plastik bir ayırıcı konulur.

Ameliyat Ne Kadar Sürer?

Bu ameliyat yaklaşık 1,5 – 2 saat sürer. Ancak ameliyathaneye giriş – çıkış ve ameliyata hazırlık aşamalarıyla birlikte bu süre değişebilmektedir. Ameliyattan sonra ortopedi servisinde yatış süresi 1-3 gün kadar kısadır. Ancak ameliyatının başarısının artması için taburculuk sonrasında fizik tedavi süreci devam eder.

Ameliyatlarda Olası Komplikasyonlar

Kırık, enfeksiyon, protezde gevşeme, damar içi pıhtı oluşumu, diz kapağında gevşeme, damar ya da sinir yaralanmaları ve ağrının geçmemesi gibi istenmeyen sonuçlar olma riski de vardır. Ciddi komplikasyonların oranı azdır.

Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Fizik Tedavi

Diz protezi ameliyatı sonrası günlük yaşama mümkün olduğunca erken dönmek ve komplikasyon riskini azaltmak için erken dönemde fizik tedaviye başlanmalıdır. Egzersizler genelde ameliyat sonrası aynı gün içinde başlar.

Ameliyat sonrası günlük yaşama mümkün olduğunca erken dönmek ve komplikasyon riskini azaltmak için erken dönemde fizik tedaviye başlanmalıdır. Egzersizler genelde ameliyat sonrası aynı gün içinde başlar.

Fizyoterapist; hastaya eklem hareketini ve kas kuvvetini arttıracak, dolaşımı hızlandıracak ve akciğerleri geliştirecek egzersizleri öğretir. Aynı zamanda hastaya oturma, kalkma ve yürüme için eğitim verir. İlk günler yürüme esnasında yürüteç ya da koltuk değneği kullanımı önerilebilir.

Genellikle ameliyat sonrası 3-6 hafta içinde kişi normal günlük yaşamına dönebilir. Hareket sırasında hafif ağrının birkaç hafta devam etmesi normaldir. Günden güne yürüyüş mesafesi arttırılır. Bacağı kuvvetlendirmek ve hareketleri normale getirmek için özel egzersizler uygulanmaya devam edilir.

Bu ameliyatı geçiren çoğu kişi egzersizlerini evde yapabilir ancak bazı hastaların fizik tedavisinin ayaktan ya da yatarak bir fizik tedavi merkezinde yapılması gerekebilir.

Kaynakça