KOAH Nedir?
KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı), akciğerlerin hava akışını engelleyen, ilerleyici ve genellikle geri dönüşümsüz bir hastalıktır. Genellikle sigara içme alışkanlığı, hava kirliliği ve diğer hava yoluna zarar vericiler ile ilişkilendirilir.
Koah, kronik bronşit ve amfizem gibi alt türleri içerebilir. Semptomlar arasında nefes darlığı, öksürük, balgam üretimi ve nefes alırken hırıltı gibi şikayetler bulunur. Koah, şu anlık tedavi edilebilir olmasa da semptomların kontrol altına alınmasını sağlayacak tedaviler ve yaşam tarzı değişiklikleri bulunmaktadır.
Kronik obstrüktif akciğer hastalığınız (KOAH) varsa, iyi beslenmek ve egzersiz yapmak daha zor olabilir. Enerjiniz sınırlı olabilir, bu da fiziksel olarak aktif olmayı zorlaştırabilir. Ancak egzersiz yapmak ve dengeli beslenmek, KOAH ‘la daha iyi yaşamanıza yardımcı olabilir.
KOAH Hastalarında Egzersizin Faydaları Nelerdir?
KOAH hastaları için özellikle akciğerleri ve kalbi çalıştıran egzersizlerin birçok faydası vardır. Egzersizler KOAH hastalarında şunları sağlayabilir:
- Vücudunuzun oksijen kullanma yeteneğini iyileştirir. Bu, KOAH’lı insanların normalden daha fazla enerji harcadığı için önemlidir.
- Semptomlarınızı hafifletir ve solunumunuzu güçlendirir.
- Kalbinizi güçlendirir, kan basıncınızı düşürür ve dolaşımınızı iyileştirir. Enerjinizi artırır, daha aktif kalmayı mümkün kılar.
- Uyku kalitenizi artırır ve sizi daha rahat hissettirir.
- Sağlıklı bir kiloda kalmanıza yardımcı olur.
- Zihinsel ve duygusal problemlerinizin iyileşmesini destekler.
- Kemik sağlığınızı destekler.
KOAH İçin 4 Egzersiz Türü
KOAH hastası iseniz size yardımcı olabilecek 4 tür egzersiz vardır. Her bir türe ne kadar odaklanmanız gerektiği, sağlık uzmanınızın size önerdiği KOAH egzersiz programına bağlıdır.
- Esneme Egzersizleri
Esnetme egzersizleri kaslarınızı uzatarak daha esnek hale getirir.
- Kardiyovasküler Egzersizler
Kardiyovasküler egzersizler büyük kas gruplarını kullanarak düzenli ve ritmik bir hızda hareket etmeyi içerir. Bu tür egzersiz kalp ve akciğerlerinizi çalıştırır, dayanıklılıklarını artırır. Bu, vücudunuzun oksijeni daha iyi kullanmasına yardımcı olur ve zamanla solunumunuzu iyileştirebilir. KOAH’ınız varsa yürüyüş yapmak ve sabit tempoda bisiklet kullanmak iyi kardiyovasküler egzersizlerdir.
İlginizi Çekebilir: Omurilik Felci Hastalarında Solunum Problemleri Neden Olur?
- Kas Güçlendirme Egzersizleri
Kas güçlendirme egzersizleri kasları sıkılaştırarak onları yoruluncaya kadar çalıştırır. Üst vücut için bunu yaptığınızda, solunum kaslarınızın gücünü artırabilirsiniz.
- Solunum Egzersizleri
KOAH için solunum egzersizleri solunum kaslarını güçlendirmenize, daha fazla oksijen almanıza ve daha az çaba harcayarak nefes almanıza yardımcı olur.
Koah Hastalarının Uygulayabileceği Solunum Egzersizleri
- Büzük Dudak Solunum Egzersizi
Boyun ve omuz kaslarınızı gevşetin.
Ağzınızı kapalı tutarak burun deliklerinizden 2 saniye boyunca nefes alın.
Dudaklarınızı büzerek 4 saniye boyunca nefes verin. Eğer bu süre size fazla uzun gelirse, sadece nefes almanız kadar uzun bir süre nefes verin.
Nefes darlığınız varsa, nefes alma hızınızı yavaşlatmayı deneyin ve dudaklarınızı büzerek nefes vermeye odaklanın.
- Diyafram Solunumu Egzersizi
Sırt üstü yatın ve dizlerinizi bükün. Destek için dizlerinizin altına bir yastık koyabilirsiniz.
Bir elinizi kaburgalarınızın altındaki karın bölgenize koyun. Diğer elinizi göğsünüze koyun.
Burundan derin bir nefes alarak üçe kadar sayın. Karın ve alt kaburgalarınız yükselmeli, ancak göğsünüz sabit kalmalıdır.
Karnınızı sıkın ve hafifçe dudaklarınızı büzerek altıya kadar sayarak nefes verin.
Koah İçin Diğer Nefes Teknikleri Nelerdir?
KOAH hastalığınız varsa, nefes darlığı günlük yaşamınızda sıkça karşılaştığınız ve yaşam kalitenizi düşüren bir durum olabilir. Uzman doktorunuz, hastalığınızı daha iyi yönetmenize yardımcı olmak için bir Solunum Rehabilitasyon Programına katılmanızı isteyebilir.
Bazı solunum rehabilitasyon programları, hastaların her nefeste üretmesi gereken basıncı artırmalarına yardımcı olurlar. Solunum rehabilitasyon programları ayrıca hastalara kollarını ve bacaklarını güçlendirmek için egzersizler de verebilir. Genellikle, hastalar aerobik ve izotonik egzersizler üzerine yoğunlaştırılır.
KOAH Egzersizleri Ne Zaman Durdurulmalı?
Aşağıdaki belirti veya semptomlardan herhangi birine sahipseniz KOAH egzersiz programınızı hemen durdurun. Oturun ve dinlenirken ayaklarınızı yüksekte tutun. Kendinizi hemen daha iyi hissetmezseniz Acil Servisi arayın. Kendinizi daha iyi hissetseniz bile, yaşadığınız belirtiyi hemen Uzman Doktorunuza bildirin:
- Mide bulantısı
- Baş dönmesi
- Güçsüzlük
- Hızlı veya düzensiz kalp atışı
- Şiddetli nefes darlığı
- Ağrı
- Göğsünüzde, kolunuzda, boynunuzda, çenenizde veya omzunuzda basınç veya ağrı
İlginizi Çekebilir: Kalp Krizi İnme ve Felce Yol Açar Mı?
KOAH ve Beslenme Hakkında Bazı Kısa İpuçları:
- Çeşitli Sağlıklı Besinler Tüketin:
Sebzeler, meyveler, tam tahıllar, süt ürünleri ve proteinler gibi sağlıklı besinleri tüketmek önemlidir. Yüksek lifli besinler özellikle önemlidir. Bu besinler sindirimi düzenler, kan şekerini kontrol altında tutar, kolesterol seviyelerini düşürür ve kilo kontrolüne yardımcı olur.
- Bol Miktarda Su İçin:
Sadece yüksek lifli besinler tüketirken gaz oluşumunu önlemekle kalmaz, aynı zamanda sekresyonu azaltarak daha kolay öksürmenize yardımcı olur.
- Kafeinsiz Ve Gazsız İçecekleri Tercih Edin:
İlaçlarla etkileşime girebilen, solunumu yavaşlatabilen ve sekresyonu çıkarmayı zorlaştırabilen içecekleri olabildiğince sınırlayın.
- Belirli Gıdalar Hakkında Uzmana Danışın:
Bazı besin maddeleri, örneğin omega-3 yağ asitleri, iltihabı azaltmaya ve akciğer fonksiyonunu iyileştirmeye yardımcı olabilir. Uzman Doktorunuza danışın.
- Tuzdan Uzak Durun:
Tuz (sodyum), vücudunuzun su tutmasına neden olur, bu da şişliği artırır ve nefes almayı zorlaştırır. Az tuzlu besinleri tercih edin ve tuz kullanımını azaltın.
- Gaz Veya Şişkinliğe Neden Olan Gıdalardan Kaçının:
Bazı yiyecekler ve içecekler gaz ve şişkinliğe neden olabilir. Bu durumun nefes almayı daha da zorlaştırabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
- Besin Değeri Düşük Yiyeceklerden Kaçının:
Cips ve şekerleme gibi sağlıksız atıştırmalıklar besin değeri sağlamazlar. Besin değeri düşük ve kalitesiz besinlerden olabildiğince uzak durun.
- Kilo Kontrolü Yapın:
Düzenli kilo kontrolü, gerektiğinde müdahale etmenize ve sağlıklı bir kiloyu korumanıza yardımcı olabilir. Bu değişiklikleri bir sağlık uzmanının gözetiminde yapın.
Okumaya Devam Edin: Nefes Egzersizlerinin Vücudumuza 5 Faydası
Bu makale Doktorfizik Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmış ve onaylanmıştır.
Referanslar: