Kapsula interna beyin kabuğunun derininde yer alan subkortikal yapılardan biridir. Bazal gangliyonlar, talamus ve beyin sapı diğer subkortikal beyin yapılarıdır. Kapsula internanın ön kısmı kaudat ve lentikuler nukleusları, arka kısmı ise talamus ve lentikuler nukleusu birbirinden ayırır.
Kapsula interna sinyal taşıyan sinir liflerinden (aksonlardan) meydana gelir. Beyin kabuğuna giden ve oradan gelen sinir liflerini içeren bu yapı, pek çok kavşak içeren çok şeritli bir otoyola benzetilebilir. Beyaz cevherin bir parçasıdır. Beyaz rengi aksonları sararak yalıtan ve sinyallerin daha hızlı iletilmesine yardım eden miyelin kılıfı verir.
Kapsula internadaki sinir lifleri hareket ve duyuların alınması (işitme ve görme) için gereklidir. Beyin, omurilik ve kasları birbirine bağlayan, iskelet kaslarının kontrolünü sağlayan piramidal sistem kapsula internadan geçer.
Anatomi
Kapsula interna kesitsel olarak bumeranga benzer. Ortada açı yaptığı kısım (genu), bunun önünde crus anterior (ön bacak) ve arkasında ise crus posterior (arka bacak) olarak tanımlanan kısımları yer alır. Ön bacaktan frontopontin (frontal korteksten ponsa) ve talamokortikal (talamustan frontal kortekse) sinir lifleri geçer. Genu kısmından kortikobulbar (korteksten beyin sapına) lifler geçer. Yüz ve boyun kaslarını kontrol eden lifler buradadır. Arka bacaktan ise kortikospinal (korteksten omuriliğe) ve duyusal lifler geçer. Temporal loba giden, işitme ile ilgili akustik lifler ve oksipital loba giden, görme ile ilgili visual lifler arka bacaktadır.
Kapsula interna lifleri yukarı, kortekse doğru yelpaze gibi açılıp genişleyerek korona radiatayı oluşturur. İnternal kapsül aşağı devam ettikçe akson sayısı azalır çünkü pek çok akson talamus ve beyin sapı çekirdeklerinde sonlanır.
Kapsula internanın kanlanması esas olarak MCA’nın lentikulostriat dallarından olur. Ön bacak daha az sıklıkla ACA’dan dal alabilir. Arka bacak ise lentikulostriat dallar yanında ICA’nın anterior koroidal arter dalından kanlanır.
Kapsula İnterna İnmesi Bulguları
İnternal kapsülü besleyen damarlar tıkanırsa inme gelişir. Kalp hastalığı, şeker hastalığı, yüksek tansiyon buna zemin hazırlayan risk faktörleridir. Bu bölgedeki küçük bir damar tıkanıklığı bile önemli sonuçlara yol açabilir. Etkilenen yere göre belirtiler farklılaşır.
Pür motor inme: Yüzün bir yarısı, bir taraf kol ve/veya bacakta güçsüzlük. Laküner enfarktların klasik tiplerinden biridir. Üst motor nöron bulguları denilen refleks artışı, patolojik reflekslerin ortaya çıkması (Babinski, Hoffman), klonus, spastisite görülebilir.
Mikst sensorimotor inme: İnternal kapsül hem motor hem de duyu liflerini içerir. Arka bacağı tutan bir inmede vücudun karşı tarafında güçsüzlükle beraber duyu kaybı gelişebilir.
Kas güçsüzlüğü ve duyu kaybı kortikal inmede de görülebilir. Örneğin kol ve bacak güçsüzlüğü ile gelen bir hastada küçük internal kapsül enfarktı veya geniş ACA+MCA kortikal enfarktı olabilir. İnternal kapsül inmesi ile kortikal inmeyi birbirinden ayırmayı sağlayan bazı klinik özellikler mevcuttur. Bakışların bir yana yönelmesi, afazi olması, görme alanında bozulma, görsel veya uzaysal ihmal olması kortikal inmelerde görülen belirtilerdir. BT ve MRG gibi görüntüleme yöntemleri inmenin yerinin belirlenmesini sağlar.
Tedavi
Kapsula interna inmesi genelde ölümcül değildir ve belli oranda iyileşme beklenir. Akut dönemde hayati bulguların kontrol altına alınması, komplikasyonların önlenmesi ve inmenin tekrarlamasını önlemek için koruyucu tedavilerin başlanması önceliklidir. Fizik tedavi ile kas gücü, duyu ve fonksiyonel kayıpları iyileştirmeye yönelik uygulamalar yapılır.
Referans
- Emos MC, Agarwal S. Neuroanatomy, Internal Capsule. [Updated 2019 Jun 3]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2019 Jan-.
