İnme, beyin kan damarlarının bir hastalığıdır. İnmenin başlıca iki nedeni vardır:
- Beyin damarlarının tıkanması ve buna bağlı olarak kanlanmayan beyin dokusunun beslenememesi (iskemik inme)
- Kan damarının yırtılmasıyla oluşan beyin kanaması sonucu beyin dokusunun bası altında kalması ve beslenememesi (hemorajik inme)
Beyin damarlarının tıkanıklığına bağlı inmeler, beyin kanamasına bağlı inmelerden daha sık görülürler. Beyin damar tıkanıklığı, beyin damarında meydana gelen yağ birikintisinin damarı daraltması sonucu veya damar sertliği (ateroskleroz) sonucu oluşabilir. Ek olarak, vücudun başka bir yerinde oluşan pıhtı, yerinden koparak kan akımı yoluyla beyne ulaşabilir.
İlginizi Çekebilir : “İnme Tipleri Nelerdir? İnmenin Farklı Tipleri“
İnme belirtileri, beynin hangi bölümünün etkilendiğine bağlı olarak değişir. İnmenin yaygın olarak görülen belirtileri, vücudun bir yarısında gelişen ani felç ve duyu kaybı, konuşma bozukluğu, denge bozukluğu ve görme kaybıdır. Mesane ve bağırsak kontrolünün kaybı da görülebilir. İnmenin diğer belirtileri arasında hafıza, düşünme, organizasyon, akıl yürütme veya yargılama gibi bilişsel işlevlerde azalma yer alır. İnme geçiren hastada davranış ve kişilik bozuklukları görülebilir. Bu belirtiler günlük aktiviteleri etkileyecek kadar şiddetliyse ve artış gösteriyorsa bu duruma demans veya “majör nörobilişsel bozukluk” denir.
İnme ve Vasküler Demans
İnmede görülen bilişsel işlevlerde azalma, diğer demans türlerinden ayırt edilmek için, vasküler demans veya vasküler bilişsel bozukluk olarak adlandırılır. Vasküler demans, Alzheimer hastalığından sonra en yaygın ikinci bunama nedenidir. Altta yatan vasküler hastalığın (hipertansiyon vb.) tespit edilip erken tedavi edilmesi ile vasküler demans önlenebilir. İnme geçiren yaklaşık 4 kişiden 1’i demans belirtileri göstermektedir. İnme geçirmiş kişilerin, inme geçirmemiş kişilere kıyasla bunama riski çok daha fazladır.
İlginizi Çekebilir : “İnme (Felç) Önlenebilir Mi?“
Vasküler Demans Belirtileri
Vasküler demansın belirtileri inmenin bölgesine ve şiddetine göre değişir. Etkilenen damarın büyüklüğüne göre belirtiler hızla veya yavaş şekilde gelişebilir. Erken dönemde görülen belirtiler:
- Planlama veya organize etme ile ilgili sorunlar
- Talimatları takip etmede zorluk
- Yavaşlık veya kafa karışıklığı hissi
- Odaklanmada zorluk
- Hafif hafıza kaybı
- Mekan farkındalığının azalması
- Ruh hali değişimleri (depresyon, anksiyete, ani duygu durum değişimleri)
İnme sonrası demans, hastaların yaklaşık üçte birini etkiler. Araştırmalar, demans riskini azaltmak için sağlıklı yaşam tarzı seçimleri ve hipertansiyon ve diyabet gibi risk faktörlerini yöneterek İnmeden korunmanın önemini vurguluyor. Erken müdahale ve kapsamlı rehabilitasyon, farkındalığın ve zamanında bakımın kritik doğasını vurgulayarak bu sonuçları iyileştirebilir.
Okumaya Devam Edin : “Bilişsel Davranışsal Terapi Nedir?“
Bu makale Doktorfizik Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmış ve onaylanmıştır.