İnme ve beyin hasarı geçirmiş hastaların tedavisinde egzersiz çok önemlidir. İnmeden sonraki erken dönemde, özellikle ilk 3 aydaki yoğun fizik tedavi ile hastanın eski hayatına dönmesi için büyük aşama kaydedilir. Fizik tedavi ve rehabilitasyonda yatarak tedavinin ardından hasta taburcu edilir ve düzenli kontrollerle takibi devam eder. Bu dönemde inme geçirmiş kişilerin egzersizlerine evde devam etmesi gerekir. Ancak hiç de nadir olmayarak hastalar egzersizlerini ihmal edebiliyor. İnme hastalarında egzersiz ihmal edilirse pek çok olumsuz sonuçla karşılaşılır.
İnme hastalarında egzersiz yapılmazsa iyileşme durur
İnme ya da beyin hasarı geçiren hastaların büyük bir kısmında sekel denilen fonksiyonel kısıtlılıklar kalmaktadır. İnmeden sonraki ilk 3 ay beyin adaptasyon mekanizmaları ile belli oranda kendiliğinden iyileşme gösterir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları bu süreci destekler. İlk 3 aydan sonra ise plato denilen dönem görülür ve kendiliğinden iyileşme daha azdır. İyileşmenin büyük bir kısmı hastanın çabası ve uygulanan tedavilere bağlıdır. Yani özellikle kronik dönem inme hastalarında egzersizlerin bırakılması, iyileşmenin durması riskini taşır.
Egzersiz yapılmadığında iyileşmenin durması bir yana, hasta geriye gider
İnme rehabilitasyonunda günde 3 saatten fazla süre ile uygulanan yoğun fizik tedavi ile elde edilen kazanımlar egzersizin tamamen bırakılması durumunda tekrar kaybedilebilir. Buna regresyon denilir. İnme tedavisi her gün önceki günden daha iyi olunan kesintisiz bir iyileşme çizgisini takip etmez. Komplikasyonlar gelişebilir, enfeksiyon gibi sorunlar hastanın iyileşmesini sekteye uğratabilir. Ancak fizik tedavi ve egzersizlere devam edilmesi durumunda iyileşme sürecine geri dönülür ve hasta bu kısa dönemli gerilemeleri atlatır.
Egzersizi bırakırsanız kaslarınız erimeye başlar
Vücudumuzda kullanılan kaslar gelişir ve güçlenirken kullanılmayan kaslar erir. Düzenli egzersiz yaparak ihtiyacınız olan kasları formda tutabilirsiniz. İnme sonrası hastalar normal kişilere göre daha yorgun hisseder ve egzersiz yapmak bu nedenle onlar için zor olabilir. Ancak egzersiz yararlıdır ve her gün sabırla yapılması durumunda gittikçe kolaylaştığını fark edebilirsiniz. Kaslar çalıştıkça vücuda “bu kaslar bana gerekli” sinyali gider. Aksi halde vücut kullanılmadığı için işe yaramadığını düşündüğü kaslardan enerji tasarrufu için kurtulur.
Egzersiz yapılmazsa beyin kasları tümden unutabilir
Eğer kişi uzun süre felçli taraf kaslarını ihmal ederse öğrenilmiş kullanmama denilen durum gelişir. Felçli hastalar tüm işlerini yapmada sağlam taraf kol ve bacaklarını kullanırsa, felçli tarafta var olan hareketler zamanla kaybedilebilir. Beyin felçli tarafı tamamen yok sayar. Sağ ve sol taraf arasında hastalıktan dolayı oluşmuş dengesizlik daha da artar.
İkinci kez inme geçirme riski artar
Egzersiz yapılmaması ve hareketsiz kalınması, inmenin tekrarlamasına yol açan risk faktörlerini şiddetlendirir. Hareketsiz kalmak dolaşım sorunlarına yol açar, kalbi tembelleştirir, kilo almaya ve kolesterol yüksekliğine yol açar. Düzenli egzersiz yapmak ikinci kez inme geçirmeye yol açan pek çok risk faktörünü azaltır.
Depresyon riski yükselir
Egzersiz yapmak genel iyilik halini arttırır ve depresyon riskini azaltır. Egzersizi bırakmak ise depresyon sıklığını arttırır. Hareketsiz yaşam ile depresyon arasında güçlü bir ilişki vardır. İnme geçiren hastalar hareket etmekte zorlanabilir fakat bu nedenle kendilerini bırakmamalıdır. Egzersiz kendimizi iyi hissetmemizi sağlayan endorfin denilen moleküllerin üretimini arttırır.
Egzersizi bırakmak öz güveni azaltır
Egzersiz yapmak iyileşmenizin kontrolünün sizde olduğunu hissettirir. Egzersizi bırakırsanız çok geçmeden kas erimesi, kilo alma, daha önceden kazanılmış becerilerin kaybı gibi olumsuz sonuçlarla karşılaşılır ve bu da kişide öz güven kaybına yol açar. Bu nedenle inme hastaları egzersizlerini düzenli yapmalı ve doktor kontrollerini ihmal etmemelidir.
