Sırtımız neden kütürdüyor ve kütürdetme niçin iyi hissettiriyor? Sırtımızı döndürdüğümüzde, eğildiğimizde veya masaj yaptırdığımızda şiddetli kütleme, çıtlama ya da katur kutur sesler duyabiliriz. Bu seslerin oluşma şekli için birkaç farklı görüş vardır.
Sırt Kütlemesi Nedenleri Nelerdir?
Sırtın kütlemesi için en yaygın kabul edilen açıklama faset eklemlerin sıvısında küçük gaz kabarcıkları oluşması ve bunların patlamasıdır. Bu mekanizma parmak eklemlerinin çıtlamasını açıklamakta da kullanılmaktadır. Omur kemiklerimiz arka tarafta birbirleri ile sağlı sollu faset eklem denilen eklemleri yapar.
İki kemiğin birbirine bakan yüzü kıkırdak tabakası ile kaplıdır. Eklemi oluşturan yapılar eklem kapsülü ile sarılı olup kapsülün içinde hareketi kolaylaştıran, kayganlık sağlayan ve şok kuvvetini emen eklem sıvısı (sinoviyal sıvı) bulunur.
Hareket ederken kemikler oynar; birbirine yaklaşır ya da birbirinden uzaklaşır. Bu sırada kapsül içindeki basınç değişir. Kemikler birbirine yaklaşırken basınç artar, uzaklaşırken azalır. Basınç arttığında eklem sıvısı içinde çözünmüş halde bulunan gazlar basınç azaldığında kabarcık oluşturur. Kabarcıkların oluşması ve patlaması sırasında kütleme, çıtlama gibi seslerin çıktığı sanılmaktadır.
İlginizi Çekebilir: Bel Ağrısı Tedavisi Nedir?
Gaz kabarcıklarının yol açtığı bu sesler ve basınç değişimleri zararsızdır. Genelde bir kütlemeden sonra tekrar aynı sesin çıkabilmesi (kabarcıkların tekrar oluşabilmesi) için 20 dakika kadar zaman geçmesi gerekir. Bu süreden daha önce eklemi kütürdetmeye çalışmak zarar verici olabilir.
Faset eklemleri kütletmek sırt ve bel ağrılarını geçici olarak rahatlatabilir. Faset eklemlere yönelik manuel terapide genelde bu kütleme sesleri alınır. Sonuçta ağrı ve tutukluk azalır, omurga hareketleri normale gelebilir.
Sırt kütürdemesi için diğer bir açıklama ligament veya tendonların birbirine ya da kemiğe sürtünmesidir. Kas gerginliği, duruş bozukluğu tendon ve bağların kemik ve yumuşak dokulara sürtünmesine neden olabilir. Eğer neden bu ise düzenli esneme hareketleri yapmak sırtın kütürdemesini azaltabilir.
Sırttan ses gelmesi omurga kireçlenmesi ile de alakalı olabilir. Kemiklerin eklem yüzlerini saran ve koruyan kıkırdak dokusu yaşlanma, ağır çalışma koşulları, travma gibi nedenlerle yıpranıp bozulabilir. Kıkırdak tabakanın düzensizleşmesi ve yer yer kaybolması sürtünmeyi arttırır, çıtlama veya öğütülme hissine neden olabilir.
Eğer belli bir hareketin her yapılışında aynı ses oluşuyorsa sebep kıkırdak hasarı olabilir.Kütlemenin başka nedenleri de olabilir. Örneğin kemik ya da yumuşak doku tümörlerine bağlı kitle nedeniyle kas ve bağlar sürtünebilir.
Okumaya Devam Edin: Boyun Ağrısı Neden Olur? Tedavisi Nedir?
Sırt Kütlemesinde Ne Zaman Doktora Gitmeli?
Eğer sırt kütlemesi ağrılı ise doktora görünmeniz gerekebilir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon (FTR) branşı uygun bir seçim olacaktır. Sürekli çıtlayan, kütleyen ağrılı bir eklem tedavi edilmesi gereken bir sorunun belirtisi olabilir. Ligament yırtılması, kıkırdak hasarı, kapsül yırtığı, kireçlenme gibi durumlar söz konusu olabilir.
Trafik kazası, düşme gibi travmalardan sonra ortaya çıkan kütlemeler kırık ve instabilite (kemiklerin anormal hareketi, eklem gevşekliği) açısından değerlendirilmelidir. Travma ile ilişkili sorunlarda ortopedi doktoruna görünmelisiniz.
Sırt Kütlemesi Tedavi Gerektirir mi?
Çoğu durumda kütleme zararsızdır ve tedavi gerektirmez. Ancak beraberinde ağrı varsa tedavi gerekebilir. Kireçlenme, kas gerilmesi, kıkırdak ve ligament hasarlarında fizik tedavi uygulanabilir. Manuel terapi, germe-esneme egzersizleri, sıcak ya da soğuk tedaviler, lokal enjeksiyonlar (kuru iğneleme, proloterapi vb) yararlı olabilmektedir.
Okumaya Devam Edin: Fibromiyalji Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Bu makale Doktorfizik Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmış ve onaylanmıştır.