Bursalar kemik, kas, tendon, cilt gibi yapılar arasında bulunan keseciklerdir. Bursaları hareket eden iki yapı arasında sürtünmeyi azaltmak için bulunan; normalde sadece birkaç damla sıvı içeren yassı su balonu gibi hayal edebilirsiniz.
Vücudumuzun pek çok ekleminde yer alan bursaların toplam sayısı 160 civarıdır. Bazı bursalar doğuştan mevcuttur; bazıları ise aktiviteye bağlı olarak sonradan oluşabilir. Bursalar nispeten geniş yüzeylerine kıyasla ince yapılardır. Örneğin diz kapağı ile cilt arasında bulunan bursa 4 cm çapına karşın sadece birkaç milimetre kalınlığındadır.
- Bursa kesesini sinoviyal membran denilen doku oluşturur. Bu doku kesenin içindeki sıvıyı üretir. Sıvı görünüm ve kıvam olarak yumurta akına benzer. Eğer sinoviyal membran herhangi bir nedenle zedelenirse bursit oluşur. Zedelenmeye bağlı reaksiyon sonucu membran kalınlaşır ve içindeki sıvı miktarı artar. Düzgün sınırlı şişlik ve ağrı yapabilir.
- Bursit, bursanın zedelenmesi veya iltihabı anlamına gelir. En sık olarak tekrar eden küçük travmalar sonucu oluşur. Bunlara aşırı kullanım yaralanması denir. Yaşın ilerlemesi ile tendonların esnekliği azalır ve yaralanmaya daha yatkın hale gelir; bursit gelişme riski de artar.
- Özellikle 40 yaşından sonra bursit görülme sıklığı artmaktadır. Bazen ani gerçekleşen büyük bir travma da bursite yol açabilir. İltihaplı romatizmal hastalıklar (romatoid artrit, gut hastalığı) ve eklem kireçlenmesi (osteoartrit) de bursite yol açabilir.
Bursit Neden Olur?
- Bahçe, marangozluk işleri, kürek kullanma, boyama, cilalama gibi aktiviteler; tenis, golf, top fırlatma gerektiren sporlar bursite yol açan nedenlerin başında gelir. Ev veya işte yanlış pozisyonda uzun süre durma, egzersiz öncesi esneme ve ısınma hareketlerini ihmal etme de bu soruna zemin hazırlayabilir.
- Yeni bir egzersizden önce plan yapmak; tekrar ve direnç miktarını düşük yoğunlukla başlatıp zaman içinde kademeli olarak arttırmak bursit gelişme riskini azaltır. Egzersizde alışılmadık bir ağrı olursa ara verilmelidir.
- Bacak boyu farkı, farklı kas grupları arasındaki esneklik veya kuvvet dengesizliği, başka bir yaralanma nedeniyle eklem veya uzvun normalden farklı pozisyonda durması ve hareket etmesi bursa yapıları üzerine etki eden kuvvetleri şiddetlendirebilir. Bursanın fazla strese maruz kalması bursite yol açabilir. Daha nadiren gerçek bir enfeksiyon da bursa iltihabı yapabilir.
İlginizi Çekebilir: Diz Hastalıkları Tedavisi Nasıl Olur?
Nerelerde Olur?
Bursitler en sık olarak dirsek, omuz, kalça, diz ve ayak bileği eklemi çevresinde gelişir. Dirsekte olekranon bursiti, omuzda subakromiyal bursit, dizde prepatellar bursit, kalçada trokanterik bursit sık görülen tipleridir.
Bursit Belirtileri Nelerdir?
Bursitin yol açtığı en sık şikayet ağrıdır. Ağrı sinsi bir şekilde ya da aniden ortaya çıkabilir. Bursit olan bölgeye bastırmakla ve eklemin bazı manevraları ile şikayet artabilir. Eklemde hareket kısıtlılığı gelişebilir. Bursa içindeki sıvının artışı sonucu şişlik oluşabilir.
Bursite bağlı şişlik eklemin geneline yayılmaz, daha sınırlı bir yapıdadır. Ateş yüksekliği, ısı artışı, genel halsizlik gibi belirtiler enfeksiyonu işaret edebilir.
Nasıl tedavi edilir?
Şikayetlere yol açan aktiviteleri azaltma veya durdurma, zedelenen yeri istirahate alma, yaralanmanın olduğu gün soğuk uygulama yapma ve ağrı kesici ilaçlar tedavide kullanılan yöntemlerdir. Eğer bu yöntemlerle geçmezse kortikosteroid enjeksiyonları (kortizon içeren iğneler) bursitin olduğu bölgeye doktor tarafından yapılabilir. Fizik tedavi yöntemleri de iyi sonuç vermektedir. Şikayetin yerine göre çeşitli splintler (dizlik, dirseklik vb) önerilebilmektedir.
Okumaya Devam Edin: Eklem Sağlığı ve Yoganın 5 Olağanüstü Etkisi