Yumuşak doku romatizması veya kas romatizması olarak da bilinen fibromiyalji hastalığı vücutta yaygın ağrı ve yorgunluk başta olmak üzere pek çok önemli soruna yol açar. Kronik bir hastalıktır yani aylarca hatta yıllarca devam edebilir. Belirtileri zaman içinde artma ve azalma gösterebilir, çeşitli tetikleyici faktörlere bağlı olarak alevlenebilir. Henüz fibromiyaljiyi tamamen ortadan kaldıran bir yöntem yoktur. Ancak günlük yaşam değişiklikleri, stresin azaltılması, egzersiz, fizik tedavi ve ilaç tedavisi ile hastalık belirtileri kontrol altında tutulmaya çalışılır. Peki fibromiyalji ilaçları nelerdir ve nasıl etki gösterirler?
Uyarı
Öncelikle burada herhangi bir ilaç tavsiye etmediğimizi, genel bilgi amaçlı paylaşım yaptığımızı vurgulayalım. İlaçların ticari marka isimlerini değil molekül isimlerini kullandık. Fibromiyalji tedavisinde kullanılan ilaçlar uzman doktor reçetesi olmadan alınıp kullanılamaz. Doktor kontrolü dışında kullanılmaları yanlış ve tehlikelidir.
Fibromiyalji İlaçları
Hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar için tüm dünyada Amerikan Sağlık Bakanlığı (FDA) onayı önemli bir ölçüdür. Bir ilacın belirli bir hastalığın tedavisinde kullanılmak için FDA onayı alması, etkinliğinin bilimsel araştırmalarla kanıtlanmasını gerektirir. Bu anlamda en değerli araştırmalar randomize kontrollü çalışmalardır. Bu çalışmalarda yaş, cinsiyet, hastalık belirtileri gibi özellikler açısından benzer özelliğe sahip rastgele seçilmiş iki hasta grubundan birine plasebo (ilaca benzer görünümde ancak herhangi bir etkisi olmayan madde) diğerine araştırması yapılan ilaç verilir. Hastalar ve sağlık çalışanları kime ilaç kime plasebo verildiğini bilmez. Böylece etki ve yan etkiler tarafsız olarak değerlendirilebilir. İşte bu testlerden geçerek fibromiyalji tedavisinde kullanılmak üzere onay almış iki grup ilaç bulunmaktadır.
Anti-epiletikler: Pregabalin etken maddeli ilaçlar fibromiyalji hastalarında endişe (anksiyete), uyku bozukluğu ve ağrı üzerinde olumlu etkiler göstermiştir. Bu ilaçlar ilk olarak nöbet (epilepsi) tedavisi için üretilmiştir. Şeker hastalığının yol açtığı sinir lifi zedelenmesinde (diyabetik polinöropati) oluşan yanma, uyuşma gibi şikayetleri gidermede de etkilidir. Yan etki olarak uyku hali, baş dönmesi, görme bulanıklığı, kilo alımı, konsantrasyon bozukluğu, el ve ayaklarda şişme, ağız kuruluğu oluşabilir. Nadiren alerji gelişebilir.
Antidepresanlar: Duloksetin ve milnasipran etken maddeli ilaçlar başlangıçta depresyon tedavisi için kullanılmalarında rağmen fibromiyalji tedavisi için de onay almışlardır. Norepinefrin ve serotonin gerialım inhibitörü olarak etki ederler. Ağrı iletimini azaltan moleküllerin düzeyini yükseltirler. Ülkemizde bu iki ilaçtan sadece duloksetin molekülü kullanılmaktadır. Yan etki olarak bulantı, ağız kuruluğu, kabızlık, iştah kaybı, terlemede artış yapabilir. Depresyon tedavisi için kullanıldığında duloksetin içeren ilaçlar intihar düşüncesinde artış riskine sahiptir.
FDA onayı almamakla beraber fibromiyalji tedavisi için kullanılan başka ilaçlar da vardır. Anti-epileptik gruptan gabapentin molekülü içeren ilaçlar bazen tercih edilebilir. Antidepresan grubundan ise amitriptilin, fluoksetin, paroksetin, sertralin molekülleri kullanılabilmektedir. Bunların dışında ağrıyı azaltmak için ağrı kesiciler, kas spazmlarını çözmek için kas gevşeticiler kısa sürelerle reçete edilebilir.
