Fibromiyalji vücutta ağrı ve yorgunluğa yol açan ancak nedenleri henüz tam olarak anlaşılamamış bir hastalıktır. Halk arasında kas romatizması veya yumuşak doku romatizması olarak da bilinmektedir. Daha çok kadınlarda görülür fakat erkekler ve çocukları da etkileyebilir. Fibromiyalji herkesi aynı ölçüde etkilemez. Bazı kişilerde belirtiler çok daha fazla olabilir. Şikayetler mevsimsel ya da dönemsel değişim gösterebilir. Bazen ağrı ve diğer belirtilerin aniden şiddetlendiği dönemler olabilir. Bu durum fibromiyalji atakları ya da fibromiyalji alevlenmesi olarak adlandırılabilir.
Fibromiyalji Belirtileri
Fibromiyaljide en sık görülen belirti kronik ağrıdır. Bunun dışında o kadar farklı belirtileri vardır ki, tıpatıp aynı bulguları veren iki fibromiyalji hastası bulmak zordur. Ağrılar vücudun farklı bölgelerine yayılım gösterir, tek bir alana sınırlı değildir. Eskiden vücudun belli yerlerinde tanımlanmış özel noktaların basınca karşı hassasiyeti tanıda kullanılırdı. Günümüzde bölge bölge ağrı sorgulaması tercih edilmektedir. Yorgunluk diğer bir sık görülen belirtidir. Fibromiyalji hastaları iyi uyuyamazlar ve yorgun kalkarlar. Bunun sonucunda kişinin düşünme becerisi bile bozulabilir. İngilizce “fibro fog” denilen durum oluşur. Kısa süreli hafızanın zayıflaması, konsantrasyon eksikliği gibi şikayetlerle ilişkilidir.
İrritabıl bağırsak sendromu, mide ya da bağırsak şikayetleri de oldukça yaygındır. Vücutta sürekli kaşıntı, uyuşma, yanma, şişlik gibi hisler olabilir. Migren ve psikolojik sorunlar berber bulunabilir.
Fibromiyalji Atakları Nedir?
Fibromiyalji atakları, fibromiyalji ile ilişkili belirtilerin sayısı ve yoğunluğunda geçici süre ile yaşanan artışa denilir. Genelde ağrı ve yorgunluğun kötüleşmesi ile karakterizedir. Uykunun daha da bozulması, kol ve bacaklarda şişlik, sindirim sorunları, uyuşma ve karıncalanma hisleri artabilir. Kas spazmları, kasılmalar, ışığa, kokulara, belli gıdalara aşırı hassasiyet olabilir.
Fibromiyalji atağı birkaç gün, hafta veya ay devam edebilir. Ağrı ve yorgunluk kişinin iş yaşamına engel olabilir. Fibromiyalji atağı bazen bir tetikleyici nedenle ilişkilendirilebilir. Bu nedeni ortadan kaldırmak iyileşmeye yardım edebilir. Çoğunlukla da hastalık alevlenmesine yol açan spesifik bir sebep bulunamaz. Bu durumda tedavi güçleşir.
Fibromiyalji Atağını Tetikleyen Faktörler
- Hava değişimi
- Günlük alışılan seviyenin üzerinde fiziksel aktivite (Fibromiyalji hastaları egzersize başlayacağı zaman düşük yoğunlukla başlayıp kademeli olarak arttırmalıdır. Birden bire yoğun aktivite hastalığı kötüleştirebilir. Belli bir egzersiz rutinine ulaşmış kişiler birden bire sporu bırakırsa da alevlenme olabilir.)
- Enfeksiyon
- Aşırı sıcak ya da soğuğa maruz kalmak
- Stres
- Hormonal değişimler
- Uyku düzensizliğine yol açan dışsal faktörler
- Seyahat (Beslenme düzensizliği, hava değişimi, uyku düzensizliği gibi faktörler bir arada bulunabilir.)
- Tedavi rejimindeki değişimler (İlaçların bırakılması veya değiştirilmesi gibi)
Fibromiyalji Tedavisi
Fibromiyalji ataklarını tetikleyici faktörler kişiden kişiye değişebilir. Günlük aktiviteleri içeren bir günlük tutmak bu etkenleri ayırt etmeyi kolaylaştırabilir. Stresi azaltmak ve gevşemeye çalışmak gerekir. Nefes alma teknikleri bu açıdan yararlı olabilir. Uyku düzeninin sağlanması çok önemlidir. Her gün aynı saatte yatağa yatmak ve uykuyu bozabilecek aktivitelerden (örneğin yatakta televizyon ya da telefona bakmak, akşam kahve içmek vb) kaçınmaya dikkat edilmelidir. Sağlıklı beslenmek diğer bir temel noktadır.
Orta şiddette düzenli egzersiz genelde yararlıdır. Başta yorgunluk ve ağrı nedeniyle egzersize başlamak zor olabilir. Ancak egzersiz ve hareketten kaçıldıkça kaslarda erime olur ve bu yorgunluğu daha da arttırır. Az miktarda ancak düzenli egzersiz gerekir. Yürüme, bisiklet, yüzme gibi aerobik egzersizler önerilmektedir. Yoga da tercih edilebilir. Devamlılık sağlanırsa haftalar içinde kas kondüsyonu artacağından günlük yaşamdaki yorgunluk azalır. Egzersiz uykuyu düzene sokmada da yararlıdır. Egzersiz sırasında kan dolaşımının artması ve vücutta üretilen endorfin gibi moleküller sonucu hem düşünme becerisi iyileşir hem de psikolojiye pozitif etkisi olmaktadır. Bunun dışında çeşitli ilaç tedavileri yararlı olabilir.
Nasıl Yardımcı Olabiliriz?
Umarız fibromiyalji atağı ile ilgili yazımız yararlı olmuştur. Aradığınız bilgiyi bulabildiniz mi? Yoksa aklınızda başka bir soru mu vardı? Soru ve görüşlerinizi aşağıdaki kutucuğa yorum olarak yazabilirsiniz. Fibromiyalji için muayene olmak isterseniz iletişim sayfasından randevu alabilirsiniz.
