İnme hastalığı büyük bir toplum sağlığı sorunudur. Türkiye’de her sene 250,000 yeni inme vakası görülürken inme sonrası felçle yaşayan 2 milyon kişi olduğu tahmin ediliyor. Oysaki inmelerin büyük bir kısmı önlenebilir nedenlerden kaynaklanıyor. İnmelerin %80’i basit tedbirlerle önlenebilir. Bunun için kişisel inme riskinizi öğrenmek ilk adım.
İlginizi çekebilir: İnme (Felç) Önlenebilir mi?
İnme riskinizi arttıran 8 özellik
Yüksek tansiyon
Tansiyonunuzu biliyor musunuz? Tedavi edilmemiş yüksek tansiyon hastalığı inme riskini 2 ila 4 kat arttırır.
Atriyal fibrilasyon
Kalpte ritim bozukluğunuz var mı? Atriyal fibrilasyon denilen kalp ritim bozukluğu inme riskini arttırmaktadır. Özellikle yaşlılarda her 4 inmeden biri atriyal fibrilasyona bağlı oluşur. Kalbin düzensiz kasılmasına bağlı kalpte kan göllenmesi olur ve pıhtı oluşabilir. Bu pıhtının beyin damarlarını tıkaması ile inme gelişir.
Sigara
Sigara içicisi misiniz? Sigara içmek inme riskini 2 ila 6 kat arttırır. Pasif içicilik bile inme riskini ikiye katlar.
Yüksek kolesterol
Kanda kolesterol düzeyinizi ölçtürdünüz mü? Kanda kolesterol seviyesinin yüksek olması damar tıkanıklığına bağlı inme riskini ikiye katlayabilir. Dahası kolesterol yüksekliği kalp hastalığı riskini de arttırır.
Şeker hastalığı
Kan şekerinizi ölçtürdünüz mü? Şeker hastalığınız var mı? Şeker hastalığı tek başına inme riskini 1,5 ila 2,5 kat arttırır. Şeker hastalığı yüksek tansiyon, kolesterol ve fazla kilolu olmakla da ilişkilidir.
Hareketsiz yaşam
Egzersiz alışkanlığınız var mı? Hareketsiz yaşam inme için bağımsız bir risk faktörüdür. Hareketsizlik yüksek tansiyon, obezite, şeker hastalığı ve kalp hastalığı risklerini de arttırır.
Fazla kilolu olmak
Kilonuza dikkat edin. Fazla kilolu olmak inme riskini arttırır. Fazla kilolu olmak yüksek tansiyon, kolesterol ve şeker hastalığına da zemin hazırlar.
Ailede inme öyküsü olması
Ailenizde inme geçiren kimse var mı? İnme hastalığında genetik geçiş gösteren bir bileşen de bulunmaktadır. Henüz bunun için belirli bir gen tespit edilmese de ailede inme öyküsü olması inme geçirmek açısından risk faktörüdür. Bu yazıda bahsettiğimiz 8 risk faktörü arasında değiştirilemeyen tek özellik de budur.
İnme riski hesaplama
Kişisel inme riski hakkında bilgilenmek için ABD Ulusal İnme Derneği’nin inme riski puan tablosunu kullanabilirsiniz. Bu tablo inme riskiniz hakkında fikir verecektir. Sonuçları doktorunuzla konuşabilirsiniz.
Size uyan her kutu 1 puana eşittir. En alt sıradaki toplam puanlarınızı hesaplayarak inme riskinizi öğrenin.
- Yüksek risk ≥ 3: Doktorunuzla hemen görüşerek inme riski azaltımı için yapılması gerekenleri konuşun.
- Orta risk 4-6: Yükselmesi durumunda sizi inme için riskli duruma sokacak birkaç risk faktörünüz var. Bunları hemen kontrol altına alarak riskinizi azaltın.
- Düşük risk 6-8: İnme riskini kontrol etmede başarılısınız. İnme hastalığını öğrenerek aynı çizgide devam edin.
İnme riskinizi azaltmak için yapabileceğiniz 7 şey
- Tansiyonunuzu bilin.
- Kalp ritim problemlerinden biri olan atriyal fibrilasyon hastalığınız olup olmadığını öğrenin.
- Sigara içiyorsanız bırakın.
- Kolesterol düzeyinizin yüksek olup olmadığını öğrenin.
- Şeker hastalığınız varsa doktorunuzun tedavi önerilerine uyun.
- Günlük rutininize egzersizi yerleştirin.
- Az tuzlu, az yağlı beslenme rejimine geçin.
Yakınlarınızda inme oluşursa belirtilerini hemen fark edebilmek için FAST’ı (çabuk) hatırlayın:
- F (Face = yüz): Gülümsemesini isteyin. Yüzün bir yanı düşük kalıyor mu?
- A (Arms = kollar): Kişiden iki kolunu da kaldırmasını isteyin. Bir kolu aşağıda kalıyor mu?
- S (Speech = konuşma): Basit bir cümleyi tekrarlamasını isteyin. Konuşması ağır veya garip mi?
- T (Time = zaman): Eğer bu belirtilerden herhangi biri varsa hemen 112’yi arayın.
İlginizi çekebilir: İnme (Felç) Hakkında Her Şey
