Beyin kanaması, beyne pıhtı atması, beyin damar tıkanıklığı veya kafa travması sonucunda vücudun bir yarısında kısmi veya tam güçsüzlük gelişmesi durumuna felç denir. Felç geçiren kişiler, hayatları boyunca oluşturdukları tecrübelerini bu yeni sorunu aşmak için, felçle savaşmak için kullanmaya çalışırlar. Ancak bazen bu tecrübeler ve çok çalışmak bile, istenilen sonuçların elde edilmesine yetmez.
İnme veya kafa travması sonrası beyin hasarına bağlı felç gelişen kişiler, özellikle ilk gün ve haftalarda çok istemelerine rağmen basit hareketleri ve işleri yapamayabilirler. Bu da kişide hayal kırıklığına ve umutsuzluğa neden olur.
Felç tedavisinde, yıllar içinde bilimsel çalışmalarla etkinliği kanıtlanmış pek çok yöntem geliştirilmiştir. Bu yöntemlere göre düzenli çalışmanın iyileşme sürecinde başarı şansını arttırdığı gözlemlenmiştir. Fakat her zaman kaybedilen fonksiyonları geri kazanmak mümkün olmayabilir. Böyle durumlarda, hedeflere telafi edici teknikler ile ulaşılabilir.
İlginizi Çekebilir : “Felç Tedavisinde Robotik Fizik Tedavi Uygulamaları“
Felçle Savaşmak İçin Önce Hedef Belirleyin
Günlük yaşam ve üretkenliğe geri dönüş ile ilgili hedeflerin belirlenmesi, iyileşme sürecindeki temel noktalardan biridir. Motivasyonun kaybolmaması adına hedefler gerçekçi olmalıdır. Bu nedenle hayata bakış açısında yeni duruma uygun değişiklikler yapılması gerekebilir.
Felç geçirmeden önce sağlığı yerinde olan ve her işini kendi yapan biri hayat felsefesi olarak mükemmeliyetçiliği benimsemiş olabilir. Ancak inme veya kafa travması sonrası çok basit konularda bile diğer insanlara bağımlı hale gelmek ve kendi işlerini yapamamak bu kişinin iyice içe kapanmasına yol açabilir.
Felci yenme sürecinde mükemmeli değil de kendi yapabildiğinin en iyisini hedeflemek daha doğrudur. Mükemmellik kavramı sağlığı yerinde olan kişiler için bile çoğu kez imkansız bir hedef halindedir. Kişi, kendi yapabildiğinin en iyisine odaklanırsa, bu süreçte harekete geçebilir.
İlginizi Çekebilir : “Felç Tedavisi ve Moral-Motivasyon“
Yapabildiğinizin En İyisine Odaklanın
Bir şeyi doğru yapamadığınızda onu yapmaya çalışmaktan tamamen vazgeçmek, iyileşmeyi yavaşlatan bir tavırdır. Denemeden yapıp yapamadığınızı bilemezsiniz, daha fazla denemedikçe de öğrenemezsiniz. Örneğin bisiklete binmeyi veya araba kullanmayı da ilk denemede başaramayabilirsiniz.
Felç geçiren kişiler, daha önce bildikleri pek çok şeyi yeniden öğrenmek zorunda kalır. Bazen bu süreç normale göre daha uzun zaman ve daha çok deneme gerektirebilir. Hasta ve ailesi bu gerçeğin farkında olarak fizik tedavi sürecine yılmadan devam etmelidir. Öğrenme süreci bol tekrar sonucu gerçekleşir. Her tekrarda, mümkün olan en iyiyi başarmaya odaklanılmalıdır.
Normal Kavramını Yeniden Değerlendirin
Felçli hastalar tedavi sürecinde sık sık “Daha iyi olacak mıyım?”, “Ne zaman normal yaşantıma döneceğim?” gibi sorular sorar. Bu noktada yaşanılan soruna veya hastalığa bağlı olarak normal kavramının yeniden tanımlanması gerekebilir. Örneğin bir kaza sonucu kolunu kaybeden bir kişinin normal yaşantısına dönmesi mümkün değildir. Ancak bu kişi, telafi edici teknikler ve protezler ile eski fonksiyonelliğini kazanabilir.
Felçli hastalarda da normal kavramının tartışılması gerekebilir. Felç geçiren kişiler, beyindeki hasarın şiddetine bağlı olarak bazı fonksiyonlarında kısıtlamalar yaşayabilir. Bu kısıtlamalar, uygulanan fizik tedavi programlarıyla büyük ölçüde azaltılabilir veya ortadan kaldırılabilir. Ancak unutmamak gerekir ki beyin hasarının şiddetine bağlı olarak bazı kısıtlılıklar kalıcı olabilir. Bu durumda hastayla normal kavramını yeniden değerlendirmek, iyileşme potansiyelinin en iyisine odaklanmak ve telafi edici bazı tekniklerle kişinin günlük hayata kazanımını sağlamak önemlidir.
İlginizi Çekebilir : “İnme ve Felç Sonrası İş ve Ev Hayatını Organize Etmek“
Felçle Savaşmak İçin Yeni Benliğinizle Barışın
Felç geçirmek, kişiyi eskisinden farklı birine dönüştürebilir. Felçle savaşırken kişinin düşünme şekli, duyguları ve sosyal ilişkileri de etkilenmektedir. Bu nedenle iyileşme sürecinde el hareketleri ve yürüme gibi mekanik hedefler dışında kişinin kendini tekrar keşfetmesi gerekebilir.
Yeni benliğinizle barışmalı ve geleceğe bakmalısınız. Kişi, hastalıktan önceki üretkenliğine dönemeyebilir fakat, hayatını anlamlı kılacak derecede iş, aile veya sosyal hayata geri dönmesi çoğu kez mümkündür. Hayattan tatmin olmanın yeni yolları aranabilir. Eskiden en büyük zevki futbol oynamak olan biri buna devam edemese bile yürüyüş veya farklı hobilerden zevk almayı deneyebilir.
İnsanlar yaptıkları aktivitelerden ibaret değildir. Felçle savaşmak konusunda fiziksel kısıtlılıklar oluşsa bile kişisel değerimizde bir eksilme olmaz. Ancak bunu anlamak için hayata doğru yerden bakmayı bilmeliyiz.
İlginizi Çekebilir : “Felçten Sonra Görülebilen Psikolojik Sorunlar“
Felçle Savaşmak İçin Daima Pozitif Olun
Her koşulda tercih hakkımız vardır. Karşı karşıya kaldığımız kısıtlılıklar nedeniyle umutsuzluğa kapılıp vazgeçebilir ya da kendimizi ve sorunları analiz edip çözüm yolları arayabiliriz. Felçle savaşırken profesyonel yardım ve rehberlikle pek çok sorunu çözmeniz mümkündür.
Felçle savaşmak, uzun dönemli çaba ve sabır gerektirir. Bu süreçte yeni “ben”i tanımak, ona değer vermeyi öğrenmek, yardım istemek, yardımı kabul etmek, değişimlere uyum sağlamak, zorluklar karşısında takındığımız tutum tedavi sürecinin ne kadar verimli ve başarılı geçeceğini, genel olarak da hayattan ne kadar tatmin olacağımızı belirleyen faktörlerdir.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı Prof. Dr. Engin Çakar inme (felç) tedavisi, beyin hasarı tedavisi ve ağrı tedavisi üzerine 20 yılı aşkın tecrübeye sahiptir. Tedaviler hakkında bilgi almak ve randevu oluşturmak için Randevu Al butonuna tıklayın.
Okumaya Devam Edin : “İnme Tedavisi – Hastalar ve Aileleri için Pratik Rehber“
