Çocuklar ilk defa yürümeyi öğrendiklerinde pek çoğu ayak parmak uçları üzerinde adımlamaya başlar. Buna parmak ucu yürüme denir. Çocuklar genelde 12-15 aylıkken yürümeye başlar. Bu dönemde farklı adımlama pozisyonlarını deneyebilirler, parmak ucu basma da bunlardan biridir.
24. aya gelindiğinde ayak tabanlarını tam olarak yere basabilmeleri gerekir. Çocukların büyük kısmı üç yaşına geldiğinde ayağının tamamını basarak yürür. Eğer üç yaşından sonra hala parmak ucu yürüme varsa bir doktor tarafından muayene edilmesi önerilmektedir.
Üç yaşından sonra da parmak ucu basan çocukların büyük bir kısmı bunu alışkanlık nedeniyle yapar. Diğer yönlerden çocuğun büyüme ve gelişimi normalse parmak ucu yürümesi endişelenecek bir durum olmayabilir. Ancak bazen de kas hastalığı, beyni etkileyen sorunlar, otizm gibi durumların belirtisidir.
Ne Zaman Doktora Muayene Olmalı?
Eğer çocuğunuz 2-3 yaşından sonra parmak ucu yürümeye devam ediyorsa doktorunuza danışmalısınız. Bacak kasları sertse, Aşil tendonu gerginse, kas koordinasyonu iyi değilse, hareket becerileri beklenen düzeyde değilse, daha önceden öğrendiği ve yapabildiği hareketlerde gerileme varsa, prematür doğum öyküsü varsa, ailede kas distrofisi veya otizm varsa, göz temasından kaçınıyor ve sallanma ya da dönme gibi tekrarlayıcı hareketler yapıyorsa gecikmeden muayene ettirin.
İlginizi Çekebilir: Pediatrik Rehabilitasyon Nedir?
Parmak Ucu Yürüme Nedenleri
Serebral palsi: Henüz olgunlaşmamış beynin kasları kontrol eden kısımlarında oluşan hasarlar hareket bozukluğu, kas tonusu anormalliği, postür bozukluğu gibi etkilere neden olabilir. Sonuçta parmak ucu yürüyüş görülebilir.
Musküler Distrofi: Kas liflerinin genetik bir hastalık nedeniyle hasarlanıp zayıfladığı durumlarda parmak ucu yürüyüş olabilir. Eğer çocuk ilk yürümeye başladığında topuğunu normal basmasına rağmen zamanla parmak ucu yürüyüş geliştiyse muskuler distrofi kaynaklı olabilir.
Aşil Tendon Kısalığı: Baldır kaslarını topuk kemiğinin arkasına bağlayan bu tendon kısa ise topuğun yere basmasını önleyebilir.
Otizm: Parmak ucu yürüyüşü otizm spektrum bozuklukları ile ilişkili olabilir. Bu durumda diğer kişilerle iletişim ve etkileşimde de sorunlar görülür.
Alışkanlık: Alışkanlığa bağlı olduğu düşünülen parmak ucu yürüme ailesel yatkınlık gösterebilir.
Tanı
Çocuğun yürüyüşü, kas tonusu, eklem yapısı, nörolojik durumu muayene ile değerlendirilir. Yürüme analizi bilgisayarlı ölçümlerle yapılabilir. EMG kas ve sinir liflerindeki olası sorunları gösterir. Serebral palsiden şüpheleniliyorsa beyin görüntülemesi (BT veya MRG) istenir. Otizm ve gelişme gecikmesi açısından test uygulanabilir.
Tedavi
Eğer parmak ucu yürüme alışkanlığa bağlıysa herhangi bir tedavi gerekmez. Büyüdükçe bu alışkanlık kaybolur. 5 yaşına gelindiğinde alışkanlığa bağlı parmak ucu yürüyüşün yarısından fazlası kendiliğinden düzelir. Bazen ara ara bu basma şekline geçip sonra normale dönebilirler. Çıplak ayakla yürürken parmak ucu basma daha sık olur.
Eğer fiziksel bir problem varsa fizik tedavi, ayak-ayak bileği ortezi kullanımı, seri alçılama, botulinum toksin A enjeksiyonu, ameliyat gibi tedaviler uygulanabilir. Fizik tedavide bacak ve ayak kaslarını esnetme, güçlendirme egzersizleri, denge ve koordinasyona yönelik egzersizler uygulanır. Botulinum toksin A enjeksiyonu gergin kasları gevşetmede etkilidir.
Eğer kas veya tendon kısalığı bahsedilen yöntemlerle giderilemezse kas-tendon gevşetme ameliyatları yapılmaktadır. Parmak ucu yürüme başka bir hastalığın belirtisi ise esas hastalığın tedavisi de önem taşır.
Okumaya Devam Edin: Serebral Palsi Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Bu makale Doktorfizik Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmış ve onaylanmıştır.
Referans
- Dietz F, Khunsree S. Idiopathic toe walking: to treat or not to treat, that is the question. Iowa Orthop J. 2012;32:184–188.