Pediatrik rehabilitasyon, çocukluk çağında görülen serebral palsi, spina bifida, brakiyal pleksus yaralanması, muskuler distrofi, travmatik beyin hasarı, omurilik felci gibi hastalıklarla ilgilenen, çocuğun fiziksel, fonksiyonel, bilişsel, psikososyal kısıtlılıklarını gidermeyi ya da mümkün olan en yüksek potansiyelini gerçekleştirmeyi hedefleyen bir disiplindir. Bebeklik döneminden 18 yaşa kadar çocukların rehabilitasyonu pediatrik rehabilitasyon başlığında ele alınır.
Bebeklik ve çocukluk dönemi büyüme ve gelişmeyi kapsadığı için her yaş kendine özgüdür. Yetişkinlikteki bozukluklar var olan fonksiyonların kaybedilmesini içerir ve fizik tedavi bunların geri kazanılmasını hedefler. Ancak çocukluk çağındaki bazı hastalıklar henüz kazanılmamış becerilerin gelişmesini etkilediğinden tedavi farklı yaklaşımlar gerektirir. Çocuğun belli bir yaşta beklenen fiziksel kapasitesine hakim olunmalı, eksiklik ve normalden farklılıklar bütüncül muayene ile tespit edilmelidir. Ayrıca çocuğun zihinsel kavrayışı ve psikolojisi temelinde, tedavi için farklı iletişim teknikleri kullanılır.
Pediatrik Rehabilitasyonu Kim Yapar?
Pediatrik rehabilitasyon bir ekip işidir. Bu ekip fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı, fizyoterapist, rehabilitasyon hemşiresi, iş-uğraşı terapisti, konuşma terapisti, ortez-protez teknikeri gibi sağlık profesyonellerinden oluşur. Çocuk sağlığı ve hastalıkları, çocuk nörolojisi, çocuk ruh sağlığı, ortopedi ve travmatoloji, beyin ve sinir cerrahisi, plastik ve rekonstrüktif cerrahi gibi pek çok bölüm de rahatsızlığın niteliğine göre ekipte yer alır.
Pediatrik Rehabilitasyon Hangi Hastalıklarla İlgilenir?
Çocuğu etkileyen, doğuştan ya da sonradan gelişen ve rehabilitasyon ihtiyacı olan hastalıklar pediatrik rehabilitasyonun ilgi alanına girer:
- Serebral palsi
- Spina bifida
- Gelişme geriliği
- Brakiyal pleksus felci
- Tortikollis
- Skolyoz
- Down sendromu
- Otizm spektrum bozuklukları
- Duchenne musküler distrofi
- Becker musküler distrofi
- Spinal muskuler atrofi
- Eklem tutulumu yapan romatizmal hastalıklar
- Çocukluk çağındaki travmatik beyin hasarı
- Çocukluk çağındaki omurilik yaralanması
- Çocukluk çağındaki Guillain-Barré sendromu
- Çocukluk çağındaki yanıklar
- Amputasyonlar
- Rehabilitasyon gerektiren ortopedik sorunlar
Pediatrik rehabilitasyonun ilgi alanı olan rahatsızlıkların büyük bölümü kroniktir, sorunlar ömür boyu devam edebilir. Fizik tedavi hayatın ilk yıllarından itibaren başlar ve zamana yayılarak yetişkinlik döneminde bile devam eder. Esasında bu sürecin merkezinde aile vardır ve en iyi sonuçların alınabilmesi rehabilitasyon ekibinin yanında engelli çocuğun okul ve sosyal hayata entegrasyonunu sağlayan devlet politikasına da bağımlıdır.
Pediatrik Rehabilitasyonda Neler Yapılır?
Fizik tedavi: Fizyoterapistler çocukla birebir ilgilenerek oyunlaştırma eşliğinde hareket becerisini arttırmak için egzersizler yaptırır. Bu egzersizler eklem kısıtlılığını açmak, kasları güçlendirmek, vücut pozisyon hissini iyileştirmek, dengeyi arttırmak, yürüme şeklini düzeltmek gibi hedeflere yönelik yapılır.
İş-uğraşı terapisi: Çocuğun ev ve okul yaşamında bağımsızlığını kazanması için günlük yaşam aktivitelerine yönelik egzersiz ve terapiler uygulanır. Yardımcı araç kullanımı için eğitim verilir.
Konuşma terapisi: Konuşma veya iletişim güçlüğü olan çocuklarda bu becerileri geliştirmeye yönelik terapiler uygulanır. Ayrıca yutma ve beslenme sorunlarında bunlara yönelik tedaviler yapılabilir.
Sportif faaliyetler: Engelli çocukların katılabileceği spor faaliyetleri hem fiziksel hem de psikolojik fayda sağlar. Doktorun değerlendirme ve yönlendirmesi ile okul ya da belediye gibi kamu kuruluşlarındaki engelli bireylere yönelik uygun spor aktivitelerine katılım sağlanmalıdır.
Uzay terapisi, robotik rehabilitasyon, sanal gerçeklik, Wii gibi konsol oyunları ile rehabilitasyon, hidroterapi tedaviye katılımı ve verimi arttırabilen çeşitli yöntemlerdir.
Başlık görseli: commons.wikimedia.org
