Masaj fizik tedavideki en eski uygulamalardan birisidir. Antik çağlardan beri tedavi amaçlı uygulandığı bilinmektedir. Pek çok farklı soruna yönelik değişik masaj tekniği mevcuttur. Masaj, terapistin ellerini kullanarak kişinin ilgili vücut kısımlarını belli bir düzende yoğurduğu ve ovduğu bir terapi şeklidir. Terapist kişinin ağrı ve tutukluğunu gidermek için kas ve eklemlerine nazik veya kuvvetli basınç ve germe uygular. Kol ve bacaklara 5-15 dakika, gövde ve omurgaya ise 15-30 dakika civarı uygulanabilir.
Masaj Nasıl Etki Eder?
Masaj mekanik, refleks ve psikolojik yolla rahatlatıcı etki sağlamaktadır. Refleks olarak kan damarları genişler, dolaşım artar, sinir liflerinden vücudun doğal ağrı kesici molekülleri salgılanır, kas gevşemesi, terleme gibi etkiler görülür. Mekanik olarak, uygulanan basıncın yönüne göre vücudun dış kısımlarından merkeze doğru kan ve lenf akımı artar. Kas gerginliğinde azalma, tendon ve ligament yapışıklıklarının açılması, skar dokuda yumuşama, solunum yollarındaki balgamın ilerletilerek atılması diğer mekanik etkilerdir. Ellerin fiziksel teması genellikle psikolojik olarak rahatlama oluşturur. Ancak masaj kas erimesini önlemez ya da kas güçlendirici etkisi yoktur.
Hangi Durumlarda Yapılır?
Kronik boyun ağrısı, bel ağrısı, eklem kireçlenmesi gibi yaygın görülen kas iskelet sistemi sorunları masaj terapisinden yarar görmektedir. Lenf dolaşımının bozulduğu kanser tedavisi görmüş kişilerde lenfödem gelişebilmektedir. Lenfödem masajı diğer fizik tedavi yöntemleri ile beraber etkili bir tedavidir. Masajın anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi üzerine de olumlu etkileri gösterilmiştir.
Fibromiyalji hastalığında masaj ağrı, depresyon, yaşam kalitesinde olumlu etki sağlayabilir.
Sakıncalı Olduğu Durumlar
Kanserli doku, açık yara, aktif enfete doku, iyileşmemiş yanık, iltihaplı romatizmanın alevlenme dönemi, damar iltihabı ya da damar tıkanıklığı olan bölgelere uygulanmaz. Sinir tuzaklanması olan bölgelere basınç uygulanması önerilmez. Kan pıhtılaşma bozukluğu olan kişiler veya kan sulandırıcı (antikoagülan) ilaç kullananlar kanamaya yatkınlık gösterdiği için masaj sakıncalı olabilir.
Tedavi Amaçlı Bazı Masaj Teknikleri
Öfleraj: Derin kas hareketi olmadan cilde kayma hareketi yaptırılır; kas gevşemesi için kullanılır.
Petrisaj: Yoğurma şeklindedir. Kan ve lenf dolaşımını arttırır, ödemi azaltır.
Tapotman / Perküsyon: Solunum fizyoterapisinde sık kullanılan bir yöntemdir. Solunum yollarındaki salgıların atılmasına yardım eder. Postural drenajla beraber kullanılabilir. Ağrılı bölgelerde ağrı hassasiyetinin azaltılması amacıyla da uygulanabilir.
Friksiyon masajı: Akut kas yaralanmalarında yapışıklıkları önler, subakut ve kronik yaralanmalarda yapışıklıkları açar. Kas spazmını ve ödemi azaltabilir. Kas, tendon ya da ligament liflerine paralel ya da dik olarak uygulanabilir.
Yumuşak doku mobilizasyonu: Kas ya da bağ dokusu gergin pozisyonda iken yapılan, eklem tutukluğunu açmaya yönelik bir tekniktir.
Miyofasyal gevşetme: Fasya cildin altında kas ve iskelet sistemi ile iç organlar arasında bulunan, bu dokuları birbirinden ayıran veya bağlayan bağ dokusu sistemidir. Miyofasiyal gevşetme tekniğinde fasya sistemine belirli yönlerde uzun süreli hafif basınç uygulanır. Kas ve fasyada lokal gerginliklerin azaltılmasını sağlar.
Akupressör: Tetik noktalar ya da akupunktur noktalarına ağrıyı azaltmak için parmakla basınç uygulanır.
Referans
- Kumar S, Beaton K, Hughes T. The effectiveness of massage therapy for the treatment of nonspecific low back pain: a systematic review of systematic reviews. International journal of general medicine. 2013;6:733.
