İnme (Felç) Geçiren Hastada İlk Yardım

İnme, beyin kanaması veya beyin damar tıkanıklığı nedeniyle beyne giden kan akışının engellenmesidir. Kan akışının engellenmesiyle oksijensiz kalan beyin hücreleri birkaç dakikanın ardından ölmeye başlar. Bu nedenle inme geçiren hastalar için zaman = beyin sloganı kullanılır.

İnme sırasında zaman çok önemlidir. İnmenin hızlıca farkedilmesi, hastanın sağlık kuruluşuna erkenden ulaştırılması ve yapılacak ilk yardım; hastanın hayatta kalma şansını arttırır ve inme sırasında gelişebilecek fonksiyonel bozuklukları azaltır. İnmede erken müdahale ve ilk yardım, daha fazla beyin dokusunun hasar görmesini engeller. Dolayısıyla herkesin inme belirtilerini bilmesi çok önemlidir.

İnme (Felç) Belirtileri Nelerdir?

İnmenin erken tanınması için yüz, kollar ve konuşma hızlıca değerlendirilir. İngilizce bu test akılda kalması için FAST (çabuk) şeklinde kodlanmıştır.

Face (Yüz): Kişiden gülümsemesini isteyin. Yüzün bir yarısı donuk kalıyor mu bakın. Yüzün kayması, yüzün bir yarısının aşağı sarkması veya ağız kenarından salya akması inme belirtisidir.
Arms (Kollar): Kişiden her iki kolunu kaldırmasını isteyin. Bir kol aşağıda kalıyor mu? Kolun veya bacağın güçsüzleşmesi, bir şeyleri tutamamak, ayağı kaldıramamak, aniden kol veya bacakta hissizlik gelişmesi. Kolun veya bacağın kendimize ait değilmiş gibi hissedilmesi inme belirtisidir.
Speech (Konuşma): Kişiden kısa bir cümle söylemesini isteyin. Peltek veya garip mi konuşuyor? Konuşma bozukluğu, birden konuşmanın değişmesi, dilin ağza dolanması ve anlaşılmaz konuşmak inme belirtisidir.
Time (Zaman): Eğer bu belirtilerden en az biri varsa zaman kaybetmeden 112’yi arayın.

İnme, düşmeyle sonuçlanabilecek denge bozukluğu ve bilinç kaybına neden olabilir. Diğer inme belirtileri şunlardır: Ani ve şiddetli baş ağrısı, baş dönmesi, tek gözde bulanık görme veya görme sorunu, vücudun bir tarafında güçsüzlük ve uyuşma.

Okumaya devam edin : “İnme Belirtileri Nelerdir?“

İnme (Felç) Geçiren Hastaya Müdahale

Hemen 112 Acil Çağrı Merkezi’ni arayın. Acil yardım beklerken mümkün olduğunca sakin olun.
Hastanın güvenli ve rahat bir pozisyonda olduğundan emin olun. Başın hafifçe kaldırılmış olması ve kişinin kusma durumuna karşın desteklenmiş olarak yan yatışta yatırılması önerilir.
Hastanın nefes alıp almadığını kontrol edin. Nefes almakta güçlük varsa kravat veya atkı gibi boğazı sıkabilecek giysileri gevşetin.
Hastayla sakin ve güven verici bir şekilde konuşun.
Hastaya yiyecek ve içecek bir şey vermeyin.
Hastanın durumunda gelişebilecek değişiklikler için hastayı dikkatlice gözlemleyin.
Gelen acil yardım ekibine belirtilerin ne olduğunu ve ne zaman başladığını detaylıca anlatın. Hastanın inme geçirirken düşmesi, kafasını çarpması gibi durumları bildirmek çok önemlidir.

Halk arasında sıklıkla yapılan hastanın yüzüne su çarpmak, başını soğuk suya tutmak, kolonya koklatmak gibi müdahaleler faydasızdır. Burada en önemli şey hastayı hızlıca hastaneye ulaştırmaktır. Bu nedenle ilk yapmamız gereken şey hızlı bir şekilde 112’ye haber vermektedir.

İnme (Felç) Geçiren Hastanın Tedavisi

Hastanede yapılacak olan doktor muayenesi ve beyin görüntüleme tetkikleri (MR veya Tomografi) sonrasında beyin dokusunda hasar olup olmadığı ve beyin kanaması geçirilip geçirilmediği anlaşılmakta, hastaya inme tanısı konulmaktadır. İnme tanısı konulduğu anda inme tedavisi başlar. Tedaviyi etkileyeceği için inme tipi hemen belirlenmelidir. Sonraki aşamada bu inmenin kalple veya diğer damarlarla ilişkisi olup olmadığı, sebep olabilecek diğer hastalıklarla ilişkisi gibi durumlar araştırılır.

Damar tıkanıklığına bağlı inmelerde damar açıcı tedaviler uygulanabilir. Doktor, aspirin veya pıhtı eritici tedavi verebilir. Bu tür tedaviler belirtilerin başlamasından itibaren ilk 3 saatte en iyi etkiyi verirler.
Beyin kanamasına bağlı inmelerde ise pıhtı eritici ilaçlar durumu kötüleştirebilir. Bu hastalara kanamayı durdurucu tedaviler uygulanabilir. Bazen beyin cerrahisi uzmanı tarafından ameliyat yapılması gerekebilir.

İlk tıbbi veya girişimler tedavilerin ardından genel durumu stabil hale gelen hasta, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzman hekimi tarafından değerlendirilir. Eğer hastada fonksiyon kaybı meydana geldi ise inme tedavisinde fizik tedavi ve rehabilitasyon süreci başlar.

İlginizi Çekebilir : “İnme Sonrası Fizik Tedavide Zamanın Önemi“

Kaynak

Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı Prof. Dr. Engin Çakar inme (felç) tedavisi, beyin hasarı tedavisi ve ağrı tedavisi üzerine 20 yılı aşkın tecrübeye sahiptir. Tedaviler hakkında bilgi almak ve randevu oluşturmak için Randevu Al butonuna tıklayın.

Randevu Al