Trianguler fibrokartilaj kompleks (TFCC) el bileğinde, küçük parmak tarafında radius ve ulna kemiği ile bilek kemikleri arasındaki bağ dokusu yapısıdır. Ligament, tendon ve kıkırdaktan oluşur. Kanlanması zayıf bir doku olduğundan herhangi bir nedenle hasarlanırsa iyileşmesi zor olabilir. Elimizle nesneleri kavradığımızda veya el bileğini döndürürken radius ve ulna kemiklerine destek olur. Bu yapıdaki zedelenme TFCC yırtığı olarak adlandırılır.
TFCC Yırtığı Belirtileri
TFCC yırtığı veya zedelenmesinde el bileği dış kısmında ağrı hissedilir. Ağrı tüm bileğe yayılabilir. Ağrı devamlı veya sadece bileği hareket ettirince ve üzerine bastığınızda olabilir. Diğer belirtiler bileği hareket ettirmekle çıtırtı sesi, şişlik, bilekte gevşeme ya da anormal hareket (instabilite), kuvvetsizlik şeklindedir.
Nedenleri
Nedene bağlı olarak iki tip TFCC yırtığı mevcuttur. Tip 1 yırtıklar ani travma ile oluşur. Örneğin elin üzerine düşmek buna yol açabilir. Bu tür bir travmada kıkırdak, tendon veya ligamentler zedelenir. Tip 2 yırtık ise TFCC’yi oluşturan kıkırdağın yavaşça yıpranması sonucu gelişir. Eklem kireçlenmesi (osteoartrit), romatoid artrit, gut gibi hastalıklar buna neden olabilir.
Tenis ve jimnastik gibi el bileği üzerine fazlaca yüklenen sporlarda TFCC yırtığı oluşma riski yüksektir.
Tanı
El bileğinde ani travma sonucu gelişen ağrılarda ortopedi ve travmatoloji doktoruna başvurabilirsiniz. Travma geçirmemişseniz öncelikle bir fizik tedavi ve rehabilitasyon doktoruna muayene olmanız daha doğrudur.
Tanı için fizik muayenede ulnar fovea testi kullanılabilir. Bunun için bileğin ulnar kemik tarafına (küçük parmak tarafına) basınç uygulanır ve ağrı ya da hassasiyet olup olmadığına bakılır. Ayrıca önkolu döndürmek, eli başparmak tarafına eğmek gibi hareketler değerlendirilebilir. Karşılaştırma yapmak için iki el de muayene edilir. Röntgen filminde kırık gibi herhangi bir kemik sorunu varsa görülebilir. El bileği emar (MR) filmi ise TFCC’yi oluşturan yapılardaki hasarları doğrudan gösterebilir.
Tedavi
Tedavide ilk adım doku iyileşmesine imkan vermek için ağrıyı arttıran aktivitelerden kaçınmaktır. Bileğe destek sağlaması için 4-6 hafta süre ile bileklik kullanmanız uygun olabilir. Fizik tedavi yöntemleri tedavinin diğer adımını oluşturur. Nazik esnetme ve güçlendirme egzersizleri, sıcak ya da soğuk uygulamalar, TENS, ultrason terapisi kullanılan başlıca yöntemlerdir. PRP ve proloterapi enjeksiyonları da yararlı olabilir. İyileşme süreci 1-2 ay devam edebilir. Bazen hafif ağrı ve tutukluk yıllarca sürebilir.
TFCC hasarında uygun olabilecek egzersizler şunlardır:
- Bileği yavaşça dairesel yönde çevirmek. Hem saat yönünde hem de tersi yönde yapılmalıdır.
- Bileği arkaya doğru ve öne doğru esnetmek.
- Masa, duvar gibi sert bir yüzeye dayanarak bileği esnetmek.
- Tenis topu gibi yuvarlak bir nesneyi sıkıp bırakmak.
Bu egzersizleri başlangıçta az sayıda tekrar ile uygulayın. Herhangi bir harekette ağrı artarsa o hareketi yapmayın. Doktorunuz veya fizyoterapistiniz sizin için uygun egzersizleri gösterebilir.
Fizik tedavi ile iyileşme sağlanamazsa TFCC bilekten küçük bir kesi ile ameliyat edilerek onarılabilir. Ameliyatı ortopedi ve travmatoloji uzmanları yapar. Ameliyat sonrası bir süre bileğinizin alçı atelde kalması gerekebilir. Ameliyat sonrası normal yaşama dönüş için fizik tedavi önerilir.
