Tarsal tünel sendromu ayak bileğinin iç kısmında, tarsal tünel denilen yerde tibial sinirin sıkışmasıdır. Tibial sinir, bacağın arkasında seyreden siyatik sinirin dallarından biridir. Ayak bileğinin arka-iç yanında tibia kemiğinin medial malleol çıkıntısı, talus ve kalkaneus kemikleri ile fleksör retinakulum denilen bağ dokusu arasından geçer. Burası görece dar bir yer olması nedeniyle sinir sıkışıp zedelenebilir.
Tarsal tünelden tibial sinirle beraber tibialis posterior tendonu, fleksör digitorum longus tendonu, fleksör hallusis longus tendonu, posterior tibial arter ve ven geçer. Tibial sinir tarsal tünelden geçerken uç dalları olan medial ve lateral plantar sinirlere ayrılır.
Tarsal Tünel Sendromu Belirtileri
Tarsal tünel sendromu olan kişiler genellikle topuk veya ayak bileğinin iç kısmında ağrı, uyuşma ya da karıncalanma hisseder. Elektrik çarpması, yanma, iğne batması gibi farklı hisler de olabilir. Belirtiler tibial sinirin seyri boyunca ayak ve bacağa yayılabilir. Şikayetlerin şiddetti ve ortaya çıkışı kişiden kişiye farklı olabilir. Ağrılar bir kişide aniden başlamışken başkasında haftalar içinde yavaş yavaş artabilir.
Genelde şikayetler fiziksel aktiviteyle artarken istirahatle azalır. Ancak kronikleşirse istirahat zamanı bile ağrı ve yanmalar devam edebilir. Tedavi edilmezse kalıcı sinir hasarı gelişebilir. Bu durumda his kaybı olabilir, başparmak kuvveti azalabilir hatta kas incelmesi görülebilir. Yürüme güçlüğüne neden olup günlük işlerin yapılmasını zorlaştırabilir.
Neden Olur?
Tibial sinirin tarsal tünelde sıkışması pek çok nedene bağlı olabilir:
- Aşırı koşma, yürüme, ayakta durma gibi tekrarlayıcı stres ve mikro travmalar
- Ayak bileği burkulması veya kırık gibi travmalarda oluşan ödem ve iltihap
- Düz tabanlık tibial sinirin gerilmesine yol açarak tarsal tünel sendromu riskini arttırabilir.
- Tarsal tünele komşu kemiklerde büyüme (iyi huylu kitleler veya kireçlenme)
- Tibial siniri çevreleyen toplardamarlarda genişleme (varis) nedeniyle sinirin sıkışması
- Tümör, lipom gibi kitlelerin baskı yapması
- Şeker hastalığı siniri hassaslaştırır.
- Fazla kilolu olmak
- Topuğun içe ya da dışa dönük olması (varus veya valgus)
Tarsal Tünel Sendromu Tanısı
Tanı, tıbbi öykü ve fizik muayene ile konulur. Karakteristik şikayetler yanında travma gibi zemin hazırlayıcı faktörler sorgulanır. Tibial sinirin geçtiği noktalara hafifçe vurarak hassasiyetin değerlendirildiği Tinnel testi bu soruna özel bir muayene yöntemidir. Ayak bileğinin zorlu dışa döndürülmesi (eversiyon) ve yukarı çekilmesi (dorsifleksiyon) belirtileri arttırabilir. EMG ile sinir fonksiyonu objektif olarak değerlendirilebilir. Emar (MR) görüntüleme ile tarsal tünelde sıkışmaya neden olabilecek kitleler veya kemik anormallikleri tespit edilebilir.
Hangi Hastalıklarla Karışabilir?
Topuk dikeni, plantar fasiit, polinöropati, radikülopati, metatarsalji, kompartman sendromu benzer bulgular verebilir.
Tarsal Tünel Sendromu Tedavisi
İstirahat, soğuk uygulama, kompresyon (elastik bandajla sarma) ve ayak bileğini yüksekte tutma (elevasyon) ilk aşamada uygulanabilecek tedavi yöntemleridir. Ağrı kesici ilaçlar hem ağrıyı hem de ödemi azaltabilir. Ayak bilekliği kullanmak sinir üzerindeki baskıyı azaltabilir. Düz tabanlık varsa tabanlık giyilerek ayak kemerinin desteklenmesi tibial sinir üzerindeki stresi hafifletebilir. Ayak bileği kaslarınndan posterior tibialisi güçlendirmek, baldır kaslarını esnetmek, yumuşak doku masajı ve tibial sinir mobilizasyonu önerilen fizik tedavi teknikleri arasındadır. Kortikosteroid enjeksiyonu sinirin sıkıştığı bölgeye uygulanarak iltihap ve ödemin azaltılmasını sağlayabilir. Bu yöntemlerin etkisiz kaldığı ağır vakalarda ameliyat gerekebilir. Ameliyatında tarsal tüneli örten fleksör retinakulum kesilerek gevşetme yapılır. Ameliyat sonrası normal yaşama dönüş için de fizik tedavi uygulanır.
Referanslar
- Hudes K. Conservative management of a case of tarsal tunnel syndrome. J Can Chiropr Assoc. 2010;54(2):100–106.
- Antoniadis G, Scheglmann K. Posterior tarsal tunnel syndrome: diagnosis and treatment. Dtsch Arztebl Int. 2008;105(45):776–781.
