Morton nöroma en sık olarak ayağın üçüncü ve dördüncü parmakları civarını etkileyen ağrılı bir durumdur. Kişide ayakkabısının içine küçük bir çakıl girmiş veya çorabı katlanmış gibi bir his oluşturabilir.
Ayak parmaklarının duyusunu alan sinir lifinin etrafında ödem ve doku kalınlaşması nedeniyle ortaya çıkar. Sinirin sıkışması ya da zorlanması bu doku reaksiyonunu başlatabilir. Şişlik sinirin çevre kemik ve bağlar arasında daha da sıkışmasına neden olup süreci ilerletir. Ödem genelde dışarıdan fark edilebilir derecede olmaz. Ayağın tarak kısmında ve parmaklarda keskin, yanıcı tarzda ağrı ve uyuşma hissedilir. Belirtiler özellikle ilk dönemler gelip geçicidir.
Kimlerde Olur?
Genellikle 3. ve 4. ayak parmakları arasında görülse de 2. ve 3. parmaklar arasında da oluşabilir. En sık orta yaşlı kadınları etkiler. Fazla kilolu olmak risk faktörüdür. Yüksek topuklu ve ince burunlu ayakkabı giymek Morton nöromayı tetikleyebilir. Alçak topuklu ve geniş burunlu ayakkabı kullanımı şikayetleri azaltabilir. Ayağı zorlayan, uzun süre koşmayı gerektiren sporlarla ilişkili gelişebilir. Düztabanlık, ayak kemerinin fazla yüksek olması, halluks valgus veya çekiç parmak gibi ayağın diğer sorunları da Morton nöroma gelişimine katkıda bulunabilir.
Tanı
Tanı için şikayetlerin sorgulanması ve fizik muayene genellikle yeterli olur. Ayağa bastırarak hassasiyet değerlendirmesi yapılır. Ayak parmaklarının hareketi muayene edilir. Olası diğer nedenleri dışlamak ya da tanıyı desteklemek için görüntüleme tetkileri yapılabilir. Röntgen filmi, ultrasonografi, MRG bu amaçla kullanılabilir. Sinirleri ilgilendiren başka hastalıkları dışlamak için EMG çekilebilir.
Tedavi
Morton nöroma kendi kendine uygulanacak bazı yöntemlerle iyileşebilir. Mümkün olduğunca ayağı dinlendirmek ve yüksekte tutmak, birkaç saatte bir havlu ile sarılı buz paketini ağrılı bölgeye 20 dakika tutup soğutmak, uygun tarzda ayakkabı giymek, ayakkabı içinde tabanlık veya metatarsal ped kullanmak, fazla kiloları vermek şikayetleri azaltabilir. Ağrı kesici ilaçlar aynı zamanda ödem ve iltihabın azalması için doktor tarafından reçete edilebilir. Tabanlıklar hazır alınabilir veya reçete ile kişiye özel yaptırılabilir.
Eğer ağrı şiddetli ve günlük işleri yapmayı engelliyorsa, kendi kendine alınan önlemlerle birkaç haftada düzelme olmamışsa, ağrı gittikçe kötüleşiyor ve tekrarlıyorsa, ayakta uyuşma ve hissizlik varsa doktora başvurmak gerekebilir. Şeker hastalığı ayak sorunları açısından risk oluşturur. Bu nedenle şeker hastalığı olan kişiler ayak problemlerinde beklemeden doktora görünmelidir.
Fizik tedavi uygulamaları, esnetme egzersizleri, masaj, kortikosteroid enjeksiyonu diğer tedavi seçenekleridir.
Eğer şikayetler çok ağır ve diğer tedavilerle yanıt alınamamışsa ameliyat önerilebilir. Nörektomi operasyonunda sinir dokusunun bir kısmı çıkarılır. Kriyojenik nöroablasyon tekniğinde aşırı soğuk ile şikayetlere neden olan sinir dokusu öldürülür. Dekompresyon ameliyatında ise sinir çevresindeki ligament ve diğer yapılar kesilerek baskı azaltılır. Kişinin durumuna göre uygun ameliyat tekniği ortopedist tarafından önerilir.
Referanslar
- Santiago FR, Muñoz PT, Pryest P, Martínez AM, Olleta NP. Role of imaging methods in diagnosis and treatment of Morton’s neuroma. World J Radiol. 2018;10(9):91–99.
- Gougoulias N, Lampridis V, Sakellariou A. Morton’s interdigital neuroma: instructional review. EFORT Open Rev. 2019;4(1):14–24. Published 2019 Jan 23.
