Bel fıtığı olan veya kendinde bel fıtığından şüphelenen kişiler hangi doktora gitmesi gerektiğini bilemeyebilir. Bel fıtığı tanı ve tedavisi genelde fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümünün alanına girmektedir. Bu nedenle bel fıtığı tedavisi için fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanından randevu alabilirsiniz.
Önce Fizik Tedavi
Aslında pek çok hasta bel fıtığı için fizik tedavi bölümüne gitmesi gerektiğini bilmesine rağmen öncelikle beyin ve sinir cerrahisi ya da ortopedi bölümlerinde muayene olup, onların yönlendirmesi ile fizik tedaviye görünebileceğini sanan kişilerin sayısı da az değildir. Oysa ki bel fıtığı için uygulanan tedavilere baktığımızda neredeyse %90 oranda fizik tedavi uygulanmakta ve başarı sağlamaktadır. Ameliyat, hastaların çok az bir kısmında gerekli olmaktadır. Bu nedenle ilk başvurunun cerrahi branşlar değil, dahili bir branş olan FTR olması daha uygundur.
Bel fıtığı olan kişi ilk olarak ameliyat yapan bir doktora göründüğünde cerrah kendi açısından ameliyat önerebilir. Bel fıtığı ameliyatlarının herkes tarafından kabul edilen bazı objektif kriterleri olmasına rağmen hastanın şikayetlerinin şiddetini temel alan subjektif yönü de mevcuttur. Uyguladığı tedavi ameliyat olan bir doktora muayene olduğunuzda ameliyat önermesi şaşırtıcı değildir. Pek çok hasta ise ameliyatı ilk tercih olarak görmemekte ve ardından doktor doktor dolaşarak ameliyatsız çözümler aramaktadır. Aynı hastaya bazı doktorların ameliyat önermesi, diğerlerinin ise “ameliyata gerek yok” demesi kafa karıştırıcı olabilir. Eğer bel fıtığı için ilk olarak fizik tedavi doktoruna muayene olur ve tedavi önerilerini dikkate alırsanız süreç daha sağlıklı ilerleyebilir.
Süreci Yönetmek
Bel fıtığı tedavisi hemen olup biten basit bir olaydan ziyade yönetilmesi gereken bir sürece benzer. İlk önce şikayetlerin bel fıtığından kaynaklandığından emin olmak gerekir. Çünkü bel ve bacak ağrısının fıtık dışında çok çeşitli nedenleri vardır. Şikayetler bel fıtığından kaynaklanıyorsa tedavi kararında şikayetlerin süresi ve önceden uygulanmış tedaviler de dikkate alınır. Örneğin 3 gündür sağ bacağında uyuşma olan birine hemen ameliyat önerilmeyebilir. Fakat aynı durum 6 aydır fizik tedaviye rağmen devam ediyorsa ameliyat gerektiği söylenebilir. Bazen ameliyat sonrası şikayetler geçmeyebilir veya bir süre sonra tekrarlayabilir. Böyle durumlarda ya ikinci ameliyat ya da tekrar fizik tedavinin yolu görünür. Bu zor hastaların bir kısmı algoloji (ağrı bilimi) bölümünden yarar görebilir.
Bel Fıtığında Muayenenin Önemi
Maalesef pek çok doktor başvurusunda insanların geliş nedenlerine ilişkin ilk sözleri “bel fıtığım var” gibi tanı veya hastalığı işaret eden şekilde oluyor. Hatta kimi zaman hastaların hiçbir şey söylemeden direkt emar (MR) görüntüleme raporlarını doktora verdiğine de şahit olmaktayız. Yüzlerce yıllık tıbbi öykü alma ve fizik muayene sanatları gelişmiş teknolojinin sağladığı imkanlarla geri plana düşmüş gibi. Bunda doktorların çok yoğun olmasının, poliklinikte bir hastaya ayırdıkları zamanın 5-10 dakikayı geçememesinin de etkisi olabilir. Bel emarında raporlanmış bir fıtık hem muayene süresinden tasarruf sağlamakta, hem hastaya şikayetlerini açıklayan bir neden ve tedavi olmak için bir yol sunmaktadır. Bel ağrısı ve fıtıklar bu kadar basit ele alınırsa yanlış tanı ve etkisiz tedavi oranı artabilir. Emar filmleri bel anatomisinin görüntülenmesini sağlar ancak anatomideki farklılıkların sorunlara yol açıp açmadığını doktor ancak muayene ve şikayetleri sorgulayarak anlayabilir. Adeta bulmaca çözer gibi anlamlı belirti ve bulguları ayırt edip alakasız olanları eleyerek sonuca varması gerekir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanları aldıkları eğitim ile bel fıtıkları ve bununla karışabilecek pek çok kas-iskelet sistemi sorunlarının tanı ve tedavisinde tecrübelidir.
